बेस्ट फ्रॉम वेस्ट का गार्डेनिंग में ईस्तेमाल कैसे करे?

किचन वेस्ट का अलग अलग तरह से इस्तेमाल करने से मिट्टी उपजावू बनती तो उसीके साथ उत्पादनशील भी बनती है.


गार्डनिंग करते समय बेस्ट फ्रॉम वेस्ट काफी महत्वपूर्ण है। गार्डनिंग के लिए जो मिट्टी हम इस्तेमाल करते हैं, उसमें पोषक तत्वों का सही समावेश होना बहुत जरूरी होता है। मिट्टी की उरर्वकता को बढाने के लिए जैविक कचरे का उपयोग करना बहोत ही महत्वपूर्ण है..  किचन वेस्ट का अलग अलग तरह से इस्तेमाल करने से मिट्टी उपजावू बनती तो उसीके साथ उत्पादनशील भी बनती है. बेस्ट फ्रॉम वेस्ट से हम घर में उपलब्ध नकारात्मक चीजों जैसे कि पेपर, फल और सब्जी के छिलकों, आदि से गार्डनिंग में उपयोगी खाद और कीटनाशक बना सकते है. भरपूर कंपोस्ट बना सकते हैं।

gardening course

इससे हम सस्ते तरीके से अपनी मिट्टी को उन्नत बना सकते हैं जिससे हमारे पौधे अधिक संवेदनशील बनते हैं। इसके अलावा, यह भी हमारे घर में नकारात्मक चीजों का निस्तारण करता है जो हमारी स्वच्छता को भी बढ़ाता है और स्वच्छता से ही मन की प्रसन्नता बढती है. इसलिए, बेस्ट फ्रॉम वेस्ट एक संरक्षक और पर्यावरण के लिए स्वास्थ्यपूर्ण तरीका होता है।

आईए ऐसेही तंत्रो और मंत्रो को हमारे online Gardening course व्दारा जाने.

कोर्स की डिटेल्स निचे लिंक में सविस्तर से जाने…

आनेवाले शनिवार और रविवार के दिन हिंदी और मराठी भाषा में gardening के बारे मे QnA session रात 8 बजे शुरू होगा … Wts app group पर लिंक भेजी जाएगी.

*Grow organic wts app group join करे..*
https://chat.whatsapp.com/JCB3bIFYzAYGAyFI4Rmcn5

*Course Details*
https://www.groworganic.club/n2vhxa6o

Course details 👆

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक. महाराष्ट्र, इंडीया से…

Online Gardening Course

चाहे आप एक नया बागवान हों या अनुभवी बागवान हों, हमारा कोर्स आपकी जानकारी और कौशलों को बढ़ाने में मदद करेगा। आप सीखेंगे कि कैसे अपनी खुद की सब्जियां, जड़ी-बुंटीया, फुल पौधे, धान उत्पादन के साथ साथ …..


क्या आप अपने घर की सुरंगत से भरी एक सुंदर बागवानी बनाना चाहते हैं? हमारा ऑनलाइन बागवानी कोर्स आपके लिए सटीक विकल्प है! हमारे विस्तृत कोर्स की पाठ्यक्रम व्यवसायिक एवंम अनुभवों द्वारा तैयार किया हैं और आपको बागवानी के सभी पहलुओं को समझाने में मदद करेंगे।


हमारा कोर्स सब्जी उत्पादन से लेकर बागवानी की योजना तक, मिट्टी विज्ञान, रोपण तकनीक, संचार, फसल संरक्षण, और बागवानी में उपयोग किए जाने वाले तंत्र और मंत्र तक शामिल होता है। आपको इंटरैक्टिव ऑनलाइन पाठ्यक्रम, वीडियो, प्रश्नोत्तरों के विकेंड सेशनका एक्सेस मिलेगा, जो आपको आपकी बागवानी की रफ़्तार से सीखने और हमारे विशेषज्ञों से व्यक्तिगत प्रतिक्रिया प्राप्त करने में मदद करेंगे।


चाहे आप एक नया बागवान हों या अनुभवी बागवान हों, हमारा कोर्स आपकी जानकारी और कौशलों को बढ़ाने में मदद करेगा। आप सीखेंगे कि कैसे अपनी खुद की सब्जियां, जड़ी-बुंटीया, फुल पौधे, धान उत्पादन के साथ साथ टेरेस गार्डेन, किचन गार्डन, विंडो गार्डेन, फार्महाऊस, खेती बाडी में भी ईस्तेमाल कर सकते है..
अगर आप गार्डेनिंग को लेकर कुछ व्यवसाय बनाना चाहते है, विस्तार करना चाहते है तो डिजिटल मीडिया के कौशल को आप प्राप्त कर सकते है.

आएं हमारे मराठी और हिंदी भाषा में विस्तृत कोर्स की जानकारी निचे दि गयी लिंक व्दारा पांए.

*Course Details*
https://www.groworganic.club/n2vhxa6o
संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक. महाराष्ट्र. इंडिया से.. 9850569644

पे करा व आजच तुमचे साहित्य बुक करून ठेवा…

मागील दहा वर्षात आमची उत्पादने प्रयोगाच्या ( Experiments)  त्याच्या परिणामकारकतेच्या, ( Effectiveness)  उपयोगीतेच्या ( Useful) कसोटीवर पारखून पहात होतो. तेव्हा त्यांची किंमत ही ना नफा ना तोटा या तत्वावर आम्ही विक्री करत होतो. थोडक्यात ही आरंभीची किंमत होती. (Welcome Price) पण येत्या काळात गच्चीवरची बाग या उपक्रमाची व्यापकता ( Scope, Reach) वाढवण्यासाठी (उदाः लाईव्ह वेबिनार, ( zoom webinar) तसेच वाढती महागाई, डिजीटल प्लॅटफार्मचे वाढते वार्षिक सभादत्व व मागील उत्पादनांच्या खर्चाची तूट भरून काढण्यासाठी आमच्या उत्पादनांच्या किंमती १ जाने . २०२३ पासून वाढवत आहोत.


नमस्कार, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

तुमच्या आमच्या आवडीची

बाग गच्चीवरची…

गच्चीवरची बाग अर्थात रसायनमुक्त भाजीपाल्याची बाग.

गच्चीवरची बागेला दहा वर्ष ( 10thAnniversary) पूर्ण होऊन अकाराव्या वर्षात पदार्पण करत आहेत. मागील दहा वर्षापासून पूर्णवेळ काम (full time work) करत आहोत. या दहावर्षात विविध समाज माध्यमांव्दारे, (social Media) वर्तमानपत्राव्दारे, ( news paper & Magazine)  ई पुस्तकांव्दारे, ( E Books) सेटअप बिल्डव्दारे ( vegetable Setup)  आम्ही आमचे अनुभव, ( Experience)  प्रयोग, ( experiments)  संसोधन, ( research)  उत्पादने पोहचवत आहोत. आम्ही साधारण एक कोटी लोकांपर्यंत पोहचलो

(Reach) आहोत. येत्या काळात आम्ही हिंदी व इंग्रजी भाषेतही आमची सेवा पुरवणार आहोत. त्यामुळे येत्याकाळात शंभर कोटी लोकांपर्यंत पोहचण्याचा मानस आहे.

रसायनमुक्त भाजीपाल्याची (Chemical Free Food)  ही काळाची गरज आहे. त्यामुळे आम्ही मागील दहा वर्षात जी काही उत्पादनं तयार केलीत. सहजरित्या भाजीपाला उत्पादनांसाठी (vegetable production)  त्याचा वापर करता येतो. असे टॉप फाईव्ह प्रोडक्ट ( Top Five Garden Products) व इतर उत्पादनांच्या किंमती ( Increase price) आता वाढवत आहोत.

मागील दहा वर्षात आमची उत्पादने प्रयोगाच्या ( Experiments)  त्याच्या परिणामकारकतेच्या, ( Effectiveness)  उपयोगीतेच्या ( Useful) कसोटीवर पारखून पहात होतो. तेव्हा त्यांची किंमत ही ना नफा ना तोटा या तत्वावर आम्ही विक्री करत होतो. थोडक्यात ही आरंभीची किंमत होती. (Welcome Price) पण येत्या काळात गच्चीवरची बाग या उपक्रमाची व्यापकता ( Scope, Reach) वाढवण्यासाठी (उदाः लाईव्ह वेबिनार, ( zoom webinar) तसेच वाढती महागाई, डिजीटल प्लॅटफार्मचे वाढते वार्षिक सभादत्व व मागील उत्पादनांच्या खर्चाची तूट भरून काढण्यासाठी आमच्या उत्पादनांच्या किंमती १ जाने . २०२३ पासून वाढवत आहोत.

आपणास या किंमती जास्त वाटू शकतात. पण व्यवसाय व लोकांना निशुल्क शिकवतांना तारेवरची कसरत होतेय.  तरी सुध्दा आपण ३१ डिसें. २२ पर्यंत आपण आपणास हवे असलेले साहित्य हे आहे त्याच किंमतीत आरक्षित ( Pre Book Offer)  करू शकता. हवं तर आपण मार्च २०२३ पर्यंत त्याचा स्विकार केला, किंवा घेवून गेलात तरी चालेल. पण यासाठी तुम्हाला ३१ डिसेंबर २२ पूर्वीच त्याची रक्कम अदा ( Payment) करावी लागेल.

टॉप फाईव्ह प्रोडक्टस ( आताच्या किमंती – २०२३ मधील किंमती)

अन्नपूर्णा बॅग्ज – ३५० रू. – ५०० रू. प्रति नग,

एरो ब्रिक्स बेड ३५०- ५०० रू. प्रति चौरस फूट

छापिल व ई पुस्तके. २५०- ५०० रू.,

बिशकॉम ( १६रू. शेणखत  २२ रू.)   ३२ रू. किलो.

इतर द्राव्य खतं.गोमुत्र, निम व करंज स्प्रे, जिवामृत २२ रू. – ३२ रू. लिटर

आपण बाजारातल्या विषारी भाज्या अशाच खात राहिलो तर

काम केवळ आरोग्याचे नसून पर्यावरण जतन करण्याचे सुध्दा आहे.

वर दिलेल्या आमच्या डिजीटल व्यासपिठावर तुम्हाला बरीच माहीती मिळेल, त्यासाठी ज्यांना सुत्रबध्द रितीने माहीती घ्यायची असेल त्यांनी  ई पुस्तके विकत घ्यावीत. वाचावीत. या उपरोक्तही काही अडचणी असल्यास संपर्क साधावा. ही विनंती.


तुमच्या आमच्या आवडीची बाग गच्चीवरची

नमस्कार, मी संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक येथून

आम्ही गेल्या दोन दशकांपासून विषमुक्त भाज्या कशा पिकवायच्या या बद्दल काम करत आहोत. आणि मागील एक दशकांपासून या विषयात

पूर्णवेळ काम करत आहोत. कारण हे आमच्यासाठी केवळ प्रोफेशन नसून Passion आहे.

आम्ही Grow, Guide, Build, Products, Sales n Services या पंचसुत्राव्दारे आम्ही भाज्या उगवण्याचे, उगवून देण्याचे. सशुल्क व  निशुल्क

मार्गदर्शनाचे, विविध Setup तयार करून देण्याचे तसेच या संबधी विक्री व सेवा सुविधा पुरवत आहोत.

आज जगात सर्वात मोठी गुंतवणूक (Investment) कोणती असेल तर ती म्हणजे आरोग्य, आरोग्य ही गुंतवणूक असू शकते याचा आपण विचारच

करत नाही. हेल्थ इन्शुरंन्स, प्रॉपर्टी, बडेजावपणा, हायफाय राहणीमान, नातेवाईक काय म्हणतील यावरच खर्च व गुंतवणूक होत असते. पण हे

सर्व करण्यासाठी आरोग्य चांगले असणे गरजेचे आहे. लंबी रेस का घोडा बनणायचे असेल तर आरोग्य चांगले राखणे गरजेचे आहे. कारण

आरोग्यच ही सर्वात मोठी पायाभूत, मूलभूत अशी गुंतवणूक आहे. ज्यात वेळेची, पैशाची, ज्ञानाची, श्रमाची ही गुंतवणूक तुम्हाला स्वतःलाच करावी

लागते.

पण जेव्हां केव्हां रेस्ट ईन पिसची वेळ येते तेव्हां आपल्याला आरोग्याची आठवण येते. अरे अरोग्य चांगले राखले असते तर अकाली निघून

जाण्याची, शारिरिक त्रास भोगण्याची गरज पडली नसती. पण तोपर्यंत पुलाखालून बरेच पाणी वाहून गेलेले असते.

असो, आरोग्यदायी जगण्यासाठी अनेक प्रकारच्या गुंतवणूक असतात. त्यातील एक महत्वाची आणि हे सर्व ज्या शरिर नावाच्या इंजिनावर चालते

त्याला विषमुक्त अन्न खावू घालणं गरजेचे आहे. हेच आम्ही गेल्या २४ वर्षापासून सांगण्याचा प्रयत्न करत आहोत.

आमच्या प्रयत्नांना आता यश येवू लागले आहे. त्यासाठी आम्ही मासेस टू क्लासेस यांच्यासाठी आमच्याकडील अनूभवांची सुर्यथाळी तयार केली

आहे. तुम्हाला जेवढे शिकायचे तेवढे तुम्ही शिकू शकतात. यासाठी तुम्हाला आमचा युट्यूब चॅनेल, इंस्टाग्राम, ५०० लेखाची वेबसाईट, तुम्हाला

माहिती देणारे संकेतस्थळं तयार केली आहे. व्हॉट्सअपवर रोज अपडेट पाठवत असतो. आमचा मोबाईल न. व्हाट्सअप मधे चेक करून व्हा.

व्हॉट्सअप स्टेटसला आम्ही अपडेट करत असतो. त्यांना सब्जक्राईब करा, लाईक करा. म्हणजे वेळोवेळी तुम्हाला अपडेटस मिळत राहतील.

स्वतः अनुभवलेले, वर्तमान पत्रात लिहिलेल्या सदरांचे दहा ई पुस्तके आहेत. या पुस्तकांची माहती देणारे सारांश ई पुस्तके सुध्दा तयार केली

आहेत. ति वाचा. अनुभवा, कामाला सुरूवात करा.

अगदीच सुरूवात करायची असेल तर गुगल किंवा गुगल इमेजवर जावून गच्चीवरची बाग नाशिक असे टाईप करा. तुम्हाला सगळ्या ए टू झेड

प्रकारची माहिती आम्ही आमच्या बॅनर खाली देण्याचा प्रयत्न केला आहे.

बरीच मंडळी आमची माहिती न घेताच भेटायला येतात. फोनवरही बराच वेळ घेतात. आम्ही निशुल्क मार्गदर्शन करत असलो तरी वैक्तिगत वर्ग

घेत नाही याची दखल घ्या. कारण गच्चीवरची बाग कामाचा व्याप प्रचंड वाढत आहे. आम्ही मागील १० वर्षात १ कोटी लोकांपर्यंत पोहचलो आहोत.

येत्या काळात ही संख्या १०० कोटी लोकांपर्यत नेण्याचा आमचा मानस आहे. त्यामुळे कुणा एका वैक्तिसाठी वेळ देता येणार नाही. ते योग्यपण

नाही. कारण हे काम केवळ आरोग्याचे नसून पर्यावरण जतन करण्याचे सुध्दा आहे.

वर दिलेल्या आमच्या डिजीटल व्यासपिठावर तुम्हाला बरीच माहीती मिळेल, त्यासाठी ज्यांना सुत्रबध्द रितीने माहीती घ्यायची असेल त्यांनी  ई

पुस्तके विकत घ्यावीत. वाचावीत. या उपरोक्तही काही अडचणी असल्यास संपर्क साधावा. ही विनंती.

तसेच आम्हाला मोबाईल मधे पहाता येत नाही, वाचता येत नाही. असे म्हणून चालणार नाही. आज सर्वात जास्त वेगाने व विविधतेने शिकण्याचे

साधन हे मोबाईल आहे. त्यामुळे ते हाताळण्याचं कौशल्य हे अवगत करावेच लागेल. तेव्हा संपर्कात रहा, शिकत रहा, पिकवत रहा.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, इंडीया.

Organic Vegetables Initiative

http://www.groworganic.club

गार्डेनिंग ई बुक्स ईज मास्टर की फॉर…


नमस्कार, मी संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक
विषमुक्त अन्न ही आरोग्याची गुरूकिल्ली आहे. विषमुक्त धान्य जगाच्या कोणत्याही कोपर्यातून आयात करता येईल पण ताज्या भाज्या कधीच नाही. घरी पिकवलेल्या विषमुक्त भाज्या या खात्रीशिर असतात. सहजतेने विषमुक्त भाज्या पिकवा यासाठी आम्ही गेल्या २२ वर्षापासूनच सुरूवात केली व मागील १० वर्षापासून या विषयात पूर्णवेळ काम करत आहोत. Grow, Guide, Build, Prducts, Sale & Services या पंचसुत्रीव्दारे आम्ही काम करत आहोत. Guide या भागात आम्ही विविध माध्यमांव्दारे गरजूना माहिती व अनुभव उपलब्ध करून देत आहोत.
यातील एक माध्यम म्हणजे ई बुक होय. आम्ही गेल्या दहा वर्षात सात पुस्तकं लिहली आहेत. खरं तर तुम्हाला गार्डेनिंग या क्षेत्रात मास्टरकी मिळवायची असेल तर गच्चीवरची बाग मास्टर-की वापरणे फार गरजेचे आहे. आमच्या अनुभवांचा उपयोग करत अनेक जन उपलब्ध जागेत भाजीपाला पिकवत आहेत. नैसर्गिक चवीच्या, उत्तम पोषणाच्या भाज्या उगवून स्वतःचे व स्वताच्या कुटुंबाचे आरोग्याचे संवर्धन करत आहेत.
तर ई बुक जेथे उपलब्ध आहेत त्याचा दुवा पाठवत आहे. तेथे तुम्हाला पुस्तक खरेदी करण्याआधी पुस्तकांची सारांश प्रत उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. ति अगदी निशुल्क आहे. तुमचे नाव पत्ता टाकून ति डाऊनलोड करून वाचू शकता.
इंस्टामोजो स्टोअर लिंकः
तुम्हाला सांराश ई पुस्तक आवडल्यास संपूर्ण ई पुस्तकाची प्रत डाऊनलोड करण्यासाठी पेमेंट गेटवेचा वापरही करू शकता.

या खालील लिंकव्दारे तुम्ही आमच्या उत्पादनांची माहिती मिळवू शकता.
व्हॉट्स अप कॅटलॉग लिंकः
संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग नाशिक.

प्रोडक्ट्स वेबसाईट

Privacy Policy


Privacy Policy


Privacy Policy for Gacchivarchi Baug Nashik

At Gacchivarchi Baug Nashik, accessible from http://www.organic-vegetable-terrace-garden.com, one of our main priorities is the privacy of our visitors. This Privacy Policy document contains types of information that is collected and recorded by Gacchivarchi Baug Nashik and how we use it.

If you have additional questions or require more information about our Privacy Policy, do not hesitate to contact us.

This Privacy Policy applies only to our online activities and is valid for visitors to our website with regards to the information that they shared and/or collect in Gacchivarchi Baug Nashik. This policy is not applicable to any information collected offline or via channels other than this website. Our Privacy Policy was created with the help of the Free Privacy Policy Generator.

Consent

By using our website, you hereby consent to our Privacy Policy and agree to its terms.

Information we collect

The personal information that you are asked to provide, and the reasons why you are asked to provide it, will be made clear to you at the point we ask you to provide your personal information.

If you contact us directly, we may receive additional information about you such as your name, email address, phone number, the contents of the message and/or attachments you may send us, and any other information you may choose to provide.

When you register for an Account, we may ask for your contact information, including items such as name, company name, address, email address, and telephone number.

How we use your information

We use the information we collect in various ways, including to:

  • Provide, operate, and maintain our website
  • Improve, personalize, and expand our website
  • Understand and analyze how you use our website
  • Develop new products, services, features, and functionality
  • Communicate with you, either directly or through one of our partners, including for customer service, to provide you with updates and other information relating to the website, and for marketing and promotional purposes
  • Send you emails
  • Find and prevent fraud

Log Files

Gacchivarchi Baug Nashik follows a standard procedure of using log files. These files log visitors when they visit websites. All hosting companies do this and a part of hosting services’ analytics. The information collected by log files include internet protocol (IP) addresses, browser type, Internet Service Provider (ISP), date and time stamp, referring/exit pages, and possibly the number of clicks. These are not linked to any information that is personally identifiable. The purpose of the information is for analyzing trends, administering the site, tracking users’ movement on the website, and gathering demographic information.

Cookies and Web Beacons

Like any other website, Gacchivarchi Baug Nashik uses ‘cookies’. These cookies are used to store information including visitors’ preferences, and the pages on the website that the visitor accessed or visited. The information is used to optimize the users’ experience by customizing our web page content based on visitors’ browser type and/or other information.

Google DoubleClick DART Cookie

Google is one of a third-party vendor on our site. It also uses cookies, known as DART cookies, to serve ads to our site visitors based upon their visit to http://www.website.com and other sites on the internet. However, visitors may choose to decline the use of DART cookies by visiting the Google ad and content network Privacy Policy at the following URL – https://policies.google.com/technologies/ads

Our Advertising Partners

Some of advertisers on our site may use cookies and web beacons. Our advertising partners are listed below. Each of our advertising partners has their own Privacy Policy for their policies on user data. For easier access, we hyperlinked to their Privacy Policies below.

Advertising Partners Privacy Policies

You may consult this list to find the Privacy Policy for each of the advertising partners of Gacchivarchi Baug Nashik.

Third-party ad servers or ad networks uses technologies like cookies, JavaScript, or Web Beacons that are used in their respective advertisements and links that appear on Gacchivarchi Baug Nashik, which are sent directly to users’ browser. They automatically receive your IP address when this occurs. These technologies are used to measure the effectiveness of their advertising campaigns and/or to personalize the advertising content that you see on websites that you visit.

Note that Gacchivarchi Baug Nashik has no access to or control over these cookies that are used by third-party advertisers.

Third Party Privacy Policies

Gacchivarchi Baug Nashik’s Privacy Policy does not apply to other advertisers or websites. Thus, we are advising you to consult the respective Privacy Policies of these third-party ad servers for more detailed information. It may include their practices and instructions about how to opt-out of certain options.

You can choose to disable cookies through your individual browser options. To know more detailed information about cookie management with specific web browsers, it can be found at the browsers’ respective websites.

CCPA Privacy Rights (Do Not Sell My Personal Information)

Under the CCPA, among other rights, California consumers have the right to:

Request that a business that collects a consumer’s personal data disclose the categories and specific pieces of personal data that a business has collected about consumers.

Request that a business delete any personal data about the consumer that a business has collected.

Request that a business that sells a consumer’s personal data, not sell the consumer’s personal data.

If you make a request, we have one month to respond to you. If you would like to exercise any of these rights, please contact us.

GDPR Data Protection Rights

We would like to make sure you are fully aware of all of your data protection rights. Every user is entitled to the following:

The right to access – You have the right to request copies of your personal data. We may charge you a small fee for this service.

The right to rectification – You have the right to request that we correct any information you believe is inaccurate. You also have the right to request that we complete the information you believe is incomplete.

The right to erasure – You have the right to request that we erase your personal data, under certain conditions.

The right to restrict processing – You have the right to request that we restrict the processing of your personal data, under certain conditions.

The right to object to processing – You have the right to object to our processing of your personal data, under certain conditions.

The right to data portability – You have the right to request that we transfer the data that we have collected to another organization, or directly to you, under certain conditions.

If you make a request, we have one month to respond to you. If you would like to exercise any of these rights, please contact us.

Children’s Information

Another part of our priority is adding protection for children while using the internet. We encourage parents and guardians to observe, participate in, and/or monitor and guide their online activity.

Gacchivarchi Baug Nashik does not knowingly collect any Personal Identifiable Information from children under the age of 13. If you think that your child provided this kind of information on our website, we strongly encourage you to contact us immediately and we will do our best efforts to promptly remove such information from our records.

ई- पुस्तक एरिओ ब्रिक्स बेड

आज प्रत्येकालाच Organic भाज्यांचे महत्व कळतं आहे पण सुरवात कशी करावी हे समजत नाही. या पुस्तकात अनोखे असे तंत्र दिले आहे.


भरघोस भाज्या उत्पादन देणारे आधुनिक अ.ब.ब. तंत्र

वाचा, शिका व भाज्या पिकवा.

Sales Pages: https://www.groworganic.club/ABB-E-bo…

Instamojo: https://gacchivarchi-baug.myinstamojo…

Razorpay :https://pages.razorpay.com/pl_KPAxnUv…

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

Razorpay Policy


Policy of Razorpay Policy

फ्रेंच बिन्स ,घेवडा, श्रावण घेवडा, फरसबी


तुमच्या आमच्या आवडीची, बाग गच्चीवरची.

नमस्कार, मी संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग नाशिक येथून.

आज आपण घेवडा या भाजीबद्दल माहिती घेणार आहोत.

फ्रेंच बिन्स यालाच आपल्याकडे घेवडा, श्रावण घेवडा, फरसबी असेही म्हटले जाते. फ्रेंच बीन हे शेंगवर्गीय  असल्याने हे चवीला अतिशय चविष्ट आणि पौष्टिक असते. सफेद पुलाव करतांना याची छान चव लागते. तसेच बटाट्याच्या भाजीबरोबर याची चव तर अप्रतिमच…

याची लागवड जुलै, संप्टेबर व जाने मधे करावी. पर्यंत छान फळ धरतात. गुच्छाने शेंगा लागतात. कच्च्या खाल्यातरी मातीसारखी उत्तम चव लागते.

घेवड्याचे बिज. अर्धा सेंटीमिटर लांबीचे लांबट व टपोरे सफेत व लाल ठिपके असतात. याची लागवड एक चौरसफूटात चार चार बोटाच्या अंतरावर करावी. ही झुडुप वर्गीय फळभाजी आहे.  बि अति पावसात लावल्यामुळे कुजून गेल्यास पून्हा याची लागवड करावी. तसेच याच्या आजूबाजूला पालेभाजीची लागवड करू शकता. 

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक. 9850569644

Advertisements

वेलवर्गीय भाज्या वाढवण्याचे शास्त्र


तुमच्या आमच्या आवडीची, बाग गच्चीवरची,

नमस्कार मी संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग नाशिक येथून.

आज तुम्हाला वेलवर्गीय भाज्या वाढवण्याचे सिक्रेट सांगणार आहे.

एरो ब्रिक्स बेड व जमिनीवर वेलवर्गीय लावतांना सगुणा बॅगेत वेल वाढवण्याच्या पध्दतीचा वापर करा. तुम्हाला त्याचा नक्की फायदा होईल. कितीही पाऊस आला, कितीही पाणी साचलं तरी वेलाची मुळ खराब होणार नाही. अधिक पाण्यामुळे वेलाचे खोड व मुळ सडण्याची दाट शक्यता असते. कारण ते फार नाजूक असतात. त्यामुळे वेलवर्गीय बिया लावतांना सगुणा बॅगेचा वापर करा. याचे शास्त्रीय कारण म्हणजे अधिकच्या पाण्यात मुळं सडली तरी पाण्याच्या संपर्कापासून खोड वर रहाते. त्यामुळे खोड तग धरते. व त्यामुळे वेल दगावत नाही.

अधिक पावसामुळे बॅगेतील मुळं व वर पर्यंत खोड सडून जाते. पण खोडाने अशा प्रतिकूल परिस्थतीत मुळांचा फुटवा तयार करून वेल जिवंत ठेवतात. आणि याला खात्रीने भरपूर फळे लागणार यात शंकाच नाही. या पध्दतीने वेलवर्गीयाची लागवड करून आम्ही जमिनीवर दूधी भोपळ्याचे अनपेक्षीत असे उत्पादन घेतले आहे. याचा फायदा भाजीपाला उत्पादन करणारी शेतकरी सुध्दा करू शकता. लाईक करा, शेअर करा. कॉमेंट करा. कारण शेअरींग ईज केअरिंग. आम्हाला गुगलवर शोधा. धन्यवाद.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक. 9850569644

Advertisements

घोंघे को कैसे नियंत्रीत करे?


बाग प्रेमी बडे लाडप्यार से अपने पेड पौधो को बढाते है। लेकीन ईनमें शत्रू किटकों को लेके बडे चिंतीत होते है। घरपे सब्जीया उगाते होगें तो यह और बडी चिंता का विषय बन जाता है। इस शत्रू किटकों मे घोंघा यह बडा शत्रू किटक है। यह दिखने में बडा गरीब लगता है। सुंदर लगता है। बडी आराम से शानदार चलता है।  लेकीन बगीचे में बडा उत्पाद मचाता है। इनसे सावधान रहे.

घोंघे को तुरंत याने की युध्द की स्तर पर ईसें नियंत्रीत करे. वरना आपकी बागवानी, खेतीबाडी को नष्ट करेंगे ही लेकीन आपकी बागवानी  की इच्छा को भी नष्ट कर सकती है इतनी ये घिनोनी हरकत करती है। दिखने में सुंदर है लेकीन अपने करतुदें काली है।  इस लिए इसको नष्ट करना ही पर्याय है। 

घोंघा ही अपनी प्रजाती को बडी तेजी से बढाती है। बागीचे में अंकुरीत होने वाले बिज, छोटे पत्तो को भी छोडती नही है। इसका मुख्य कारण है अपके मिट्टीमें केंचुए का कम होना या ना के बराबर होना. खेती बाडी में रसायनों के ईस्तेमाल से केंचुए मर गए है। ईसलिए घोंघे की संख्या बढती जा रही है। ईनको नष्ट करने के और रसायनों का ईस्तेमाल हो रहा है। ईससे मिट्टी भी निर्जीव होती जा रही है। ईसके नष्ट करने के लिए प्राकृतिक पर्यायोंकाही ईस्तेमाल करे. ईसीके बारे में ये व्हिडीओ लेके आए है। घोंघा जहरीली नही है। ईसे आप हात लगा सकते है। ये अपने सुरक्षा के लिए एक चिपचिपा स्त्राव को छोडती है। यह सुकने बाद चमकती भी है. इस किडो हात लगाना घिनोना लगता है क्यों की यह बहुतही मुलायम, चिपचिपा और इनका स्पर्श अजीब तरह का ठंडा होता है. केंचुओ और घोंघे के शरीरों में हड्डी नही रहती यह दोनों में विशेषतः है।

घोंघे अपने संरक्षण के लिए कॅल्शीयम याने के अंडे की कवच जैसा एक ढाल बनाती है। इनको मुर्गीया, भारव्दाज, बदक ही खा सकते है। जपान में इनका चेहरे की सुंदरता के लिए ईस्तेमाल करते है। यह कीड निशाचर है। रात में अपना खाना ढुंढने निकते है या अंधेरे जगह में ही रहते है। घमलों की बहरी कडी में, दिवार, पत्थर, ईटों की दरारों में रहते है। पत्तो के निचे ये रहते है। धुप, प्रकाश, गर्मी इनंको सहेन नही होती. ईसलिए थंडी जगह में, मिट्टी या छांव में रहते है। बढती गर्मी में ये सुप्तावस्था में चले जाते है लेकीन बारिश के मोसम में यह तेजीसे अपनी संख्या बढाती है। प्रतिकूल परिस्थीती में भी ये जिंदा रहता है। प्राणवायू की कमी हो या खाने की कमी हो यह अपने आप को जिंदा रख सकता है। शंख के आकार की घोंघे ये आकार में बडे होते है। और अपने पिट पर ढाल लेके घुमते है वह आकार से छोटे होते है। और कुछ छोटे घोंघे बिना ढाल के लेंकीन लंबे आकार के होते है। ईस प्रकार ईनके आकारानुरूप तीन प्रकार से जान जाते है। बिना ढाल के घोंघे बारिश के मोसम में श्वेत वर्णीय होते है तो गर्मीयों मे कृष्णवर्णीय बन जाते है।  जन्म लेने वाले घोंघे के आकार यह नाखून के आकार के होते है।  तो इनके बिज यह साबुदाने के आकार के होते होते है।

इन्हे प्राकृतिक तरीके सेही नष्ट करने के लिए बहोत सारे उपाय है। इनको हातो से चुन ले. यह सबस आसान और सरल तरिका है। और भी और भी यह बिना खर्चे का उपाय है। छत पर बागवानी है तो ईनको फेंक दे लेकीन ये जिंदा रहती है और कहीसे ना कहीसे वापस अपनी संख्या को बढाती है। इसलिए इनको प्लास्टिक की थैली में पॅक करे या , प्लास्टिक के बॉटल में संग्रहीत करे. कचरे की गाडी में डाल दे. या रख दे. इनका कालांतरसे खाद में रूपांतर हो जाता है।

दुसरा उपाय है। टोबॅको पावडर का ईस्तेमाल करना. इसका दो प्रकार से ईस्तेमाल कर सकते है। एक है इसका द्रावण बना ले उसमें आप घोघे को रात मे चुनचुन कर डाल दे. ईनका भी अच्छा खाद बन जाता है।

दुसरा है ईनके उपर नमक की जैसा टोबॅको पावडर को छिडक दे. टोबॅको पावडर से इनकी त्वचा को खुजली होती है। सुरक्षा के लिए चिपचिपा श्राव छोडते है यह श्राव समाप्त होने के बाद वह निर्जीव हो जाते है। जन्म लेने वाले घोंघे या बहोत ही छोटे होते है, वैसे उनके अंडी या बिज ये मोती के जैसे सफेद और गोलाकार होते है. उनको चुना नही जाता. तो उनके उपर आसानी से आप टोबॅको पावडर डाल सकते है। टोबॅको पावडर को केंचुए बढे स्वाद से खाते है। उसकी साथ टोबॅको पावडर का ईस्तेमाल खाद के रूप में पौधो को होता है। इसलिए ईसका ईस्तेमाल करने से मिट्टी या पौधो कोई भी हानी नही पंहुचती .

मिट्टी में कॅल्शीयम की कमी से ईनकी प्रजाती बढती है. कभी कबार अपनी बगीचे में खाने के चुना पानी का स्प्रे कर सकते है. चुने के तिखा गंध से भाग जाती है। रात में अपने बगीचे में घुमने जाए. वहभी सैर करने के लिए बाहर आते है। उसी वक्त उनको चुनना आसान हो जाता है।

अपने बगीचे को स्वच्छ रखे. कही कबाड ना रखे. इनको एकही जगह अगर पाना चाहते है तो मिट्टी पर फर्स का तुकडा, कपडे, ज्यूट या टाट के बोरी का तुकडा या कार्डबोर्डे  बिछा दे यह जरूर उनके निचे मिल जाएंगे. घोघें को कॅबेज के पत्ते खाने में बहोत पसंत करते है। उनको बगीचे में रख दे. रात में उनकी कॅबेज की डिनर पार्टी में जमा हो जाते है। सभी एक ही वक्त पर एकही जगहपर उनको दबोच ले.

बस इतना आसान है.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

Garden competition

आता विविध बागेच्या स्पर्धांचे आयोजन होणार आहे. होत आहे. या स्पर्धा जिंकायच्या कशा त्यातील बारकावे काय आहेत. हे या लेखातून समजून घेणार आहोत.


कोव्हीड १९ आता संपलेला आहे. रोजचे दैंनदिन व्यवहार सुरू झाले आहे. लॉकडाऊन नंतरचा हा पहिला पावसाळा, बागप्रेमी मधे प्रचंड उत्साह संचारला आहे. ग्रीन कॉलर्स ( म्हणजे पर्यावरण पुरक व्यवसायकांची) संख्या वाढते आहे. वाढलीच पाहिजे. अनेक ग्रीन कॉलर्स कडून आता विविध बागेच्या स्पर्धांचे आयोजन होणार आहे. होत आहे. या स्पर्धा जिंकायच्या कशा त्यातील बारकावे काय आहेत. हे या लेखातून समजून घेणार आहोत. कारण गच्चीवरची बाग नाशिकची सुरवात ही भाजीपाला बाग व होम कंपोस्टींगच्या स्पर्धा आयोजनातून झाली होती. त्यामुळे काहीसा अनूभव गाठीशी आहेच.

बाग संदर्भात खालील विषयावर स्पर्धाचे आयोजन होत असते.

  • होम कंपोस्टींग
  • भाजीपाला बाग
  • फुलांची बाग
  • गुलाबांची बाग
  • ऑर्चिडची बाग

असे काही नमुनेदार स्पर्धा आयोजन केले जाते. यातील काही कॉमन फॅक्टर काय असतात. ते आपण लेखातून समजून घेवू.

  • सुंदरताः सुंदरता हा बागेचा आत्मा आहे. ही सुंदरता अनेक गोष्टीतून प्रतीत होत असते. जसे की बागेची रचना, जागेचा केलेला कल्पक वापर, कमी जागेत जास्त झाडे. बागेतील झाडांची विविधता. बागेत असेलेला टापटिपपणा, झाडाची केलेली निवड, त्याची वाढ अशा अनेक गोष्टीतून सुंदरता प्रकट होत असते.
  • स्वच्छताः स्वच्छता हा सुंदरतेचा पाया आहे. बागेत स्वच्छता असेल तर ५० टक्के बाग सुंदर दिसू लागते. ही स्वच्छता अनेक गोष्टीतून प्रकट होत असते. जसे की बागेत कुठेही माती पडलेली नसावी. झाडांवरची पिवळी पाने काढलेली असावी. वाळलेल्या फांद्या नसाव्यात. झाडांची बेढब वाढ नसावी. नको त्या फांद्या काढून टाकणे. झाडांचे सरळमिसळ नसावी. नाहीतर ते गचाळ अक्षरासारखे दिसते.
  • हिरवळः बागेत एक वेळ फुल नसेल तर चालेल. पण बाग हिरवीगार असावी. कारण हिरवेपणा हे बागेचे वस्त्र आहे. बागच हिरवीगार नसेल तर विवस्त्र माणसासारखी बाग दिसेल. डोळ्यांना सुखावणारा रंग हा हिरवा आहे. तसेच मानसिक समाधान त्यातून मिळते. तसेच हा हिरवेपणा म्हणजे बाग निस्तेज न दिसता ति टवटवीतपण दिसली पाहिजे.
  • टाकाऊ वस्तूंचा वापरः बरेचदा स्पर्धेत सहभागी व्हायचे म्हणजे चांगल्या रंगी बेरंगी कुंड्या आणल्या जातात. त्यावर अमाप खर्च होतो. खरं तर कशात झाडं लावता या पेक्षा त्यात ते झाडं कसं उगतं. वाढतं, बहरतं यावर लक्ष दिले पाहिजे. या टाकाऊ वस्तूंना अंत नाही. फक्त कल्पकता अंगी असावी. तसेच स्पर्धा ही चांगल्या कुंड्या म्हणजे मटेरिअलिस्टीक स्पर्धा नसते. स्पर्धा असेते झाडांची, ते कसं बहरलं आहे. ते कसं वाढलं आहे. ते किती आनंदीत आहे. यावरच ना. तेव्हा झाडं कशात लावली आहे या पेक्षा त्याच्या आत मधे काय भरलं आहे. याला फार महत्व आहे. त्यासाठी चांगल्या BISHCOM या पॉटींग मिक्सचा वापर करा.
  • आपले त्यातील ज्ञानः केवळ चांगली झाडे आणून त्याला आपल्या बागेत जागा देवून स्पर्धा जिंकता येत नाही. त्याची जाग कोणती, त्याचा फळण्या फुलण्याचा सिझन कोणता, त्याची ऊन, पाणी, तापमान याच्या सवयी काय आहेत. याचाही अभ्यास पाहिजे.
  • ऑरगॅनिक फॅक्टरः बरेचदा स्पर्धेत जिंकण्यासाठी रसायनांचा आधार घेतला जातो. रसायनं केवळ सजीवांना नव्हे तर वनस्पतींना सुध्दा घातक असतात. त्याचे परिणाम येतात पण ते तात्कालीन असतात. आणि यातला अभ्यास फार बारिक करावा लागतो. पण ऑरगॅनिक तत्वांचा वापर करत असाल तर हा अभ्यास फारसा लागत नाही. मोजक्या खतांमधे त्यांचे भागते. पण ते शाश्वत असते. सारं काही चांगले पुरवत राहिले तर निसर्ग फुलणारच. अर्थात त्यासोबत ऊन, सावली,पाणी, तापमान याचा अभ्यास करणे गरजेचे असते.
  • होम कंपोस्टींगः घरच्या कचर्याचे कंपोस्टींग करणे हे स्पर्धेतील महत्वाचे गुण आणू शकतात. कारण त्यात स्वांवलंबन असते. सारीच खत विकत आणून झाडे पोसता येत नाही. त्यांनी घरच्या खतांची गरज असते. कारण त्यात आपल्याच बागेतील मातीमधून वापरलेले घटक हे  होम कंपोस्टींग करून पुन्हा वापरता येतात.
  • भावना, संवेदनाः झाडांशी भावना व संवेदना जोडलेल्या असतात. त्यामुळे प्रत्येकाची एक गोष्ट असते. आपण फक्त आनंद घेणार असाल तर या गोष्टी फार कमी असतात. पण आपण स्वतः त्याची काळजी घेणारे असालं, त्यासाठी प्रयत्न केलेले असेल तर नक्कीच संस्मरणीय अशा आठवणी जपता येतात. त्यामुळे स्पर्धेत सहभागी होताना अशा प्लॅन्ट्स स्टोरीज तुमच्या जवळ असल्या पाहिजेत. कमी असल्या तरी चाललीत पण त्या खर्या खुर्या असाव्यात. रचलेल्या नसाव्यात.

यासाठी काय करावे.

  • स्पर्धा समजून घ्या… स्पर्धा नेमकीं काय आहे. कशाची आहे. त्यातील घटक काय आहेत. हे निट समजून घ्या. कारण प्रत्येक स्पर्धेचे अटी नियम वेगवेगळे असतात. त्याचे बारकावे समजून घ्या. तरच तुमचा पहिल्या पाचांमधे नं. येऊ शकतो. नाहीतर हाती धुपाटणे येते. व त्यातून आपण कायमची निवृत्ती घेतो. तसे होऊ देवू नका.   
  • एक्सपर्ट व्यक्तिचा सल्ला व सेवा घ्याः बागेसाठी नेहमी तज्ञ, अनुभवी व्यक्तीचा सल्ला घ्या. काही जमत नाही म्हणून जशी शेती केली जाते तसेच शहरी भागात रोजगार नाही म्हणून बागेची देखभाल करणारी मंडळी भेटतात. ते काम म्हणून बागकामाकडे पहातात. तज्ञ लोक त्याकडे प्रक्रिया, निष्कर्ष म्हणून अभ्यास करतात. तेव्हां ऐकायचे कुणाचे व कितपत याचा समतोल ठेवा. तज्ञ व अनुभवी व्यक्तीचा सल्ला हा प्रत्यक्ष भेटीतूनच मिळतो असे नाही. त्यासाठी आता विविध माध्यमे उपलब्ध आहेत. फोनवरही सल्ला देणारी सेवाभावी मंडळी आहेत. त्यांचा शोध घ्या.
  • काही खर्च करा. बरेचदा बागेची फार हौस असते पण खर्च करण्याची तयारी नसते. अनुभवी व्यक्तिकडून सेवा सुविधा विकत घ्या. बरेच मंडळीना सर्जरी करायची असेल तर कंपाऊंडरचा सल्ला घेतात. फार महागडा आहे काहो डॉक्टर?  नक्की गुण येतो ना? खरं एम.डी.चाच सल्ला घ्यावा. तसेच बरेच जणांना सर्जरी करून हवी असते पण ति कंपाऊंडरला दिलेल्या टीप मधे. असो… काम करायचे तर ते उत्तमच झाले पाहिजे. त्याची सुरवात ही पायाभूत गोष्टीपासून झाली पाहिजे.
  • उन्हाळ्यात वापरा ह्युमिक जल.. बरेचदा काही स्पर्धा या उन्हाळ्यात असतात. अशा वेळेस बाग टवटवीत ठेवण्यासाठी ह्युमिकजलाचा वापर करा. बाग तर हिरवी राहतेच शिवाय फळा फुलांनी बहरलेलीसुध्दा असते.
  • आपल्या बागेचे वेळोवेळी व्हिडीओ डॉक्यूमेन्टेशन करा. आपल्या बागेतील फुलांचे झाडांचे, संस्मरणीय क्षणाचे चित्रीकरण करून ठेवा. कारण वेळोवळी केलेले चित्रण हे एकादी फिल्म बनवतांना उपयोगात येते. हे कसे करावे याचे उत्तम उदाः तुम्हाला INSTAGRAM वरील @gacchivrchi_baug या अंकाऊंट वर पहायला मिळेल.
  • अनुभवी व्यक्तीकडून आपल्या बागेचे चित्रण करून घ्या. कारण ही सुध्दा एक महत्वाची गोष्ट आहे. जि तुम्हाला बागेची स्पर्धा जिंकून देवू शकते.
  • युट्यूबचा चौकसपणे सल्ले आमलांत आणा.. सध्या सर्वच प्रकारचे शिक्षण हे युट्यूबवर उपलब्ध आहे. पण बरेचदा लोक आपल्याला त्यातील फार कळते असा आव आणून व फक्त चेहरा दाखवून सल्ले देत असतात. प्रत्यक्षात काम करणार्या व्यक्तिचे व्हिडीओ पहावेत. खरंच ही व्यक्ती त्यातील आहे का? याचा मागोवा घ्या. कारण सुंदर चेहरा व आवजातील मधूरता ऐकून लोक सल्ले आमंलात आणतात. तसेच ही मंडळी सर्वच प्रकारची व्हिडीओ बनवतात. हा मोबाईल चांगला तो वापरा. ईकडे फिरायला गेलो त्याची अनुभव सांगणे. अशा व्यक्तिपासून दूर रहा. कारण आज इंटरनेटच्या काळात बरेच चित्रीकरण विनामुल्य मिळत असते. ईकडून तिकडून हे चित्र गोळा करायचे. चांगले हेडींग द्यायचे व पैसे कमवायचे एवढेच यांचे काम असते. त्यामुळे जेन्यूईन व्यक्तीचा शोध घ्या. त्यांना फॉलो करा. त्यांच्या संपर्कात रहा.

तुम्हाला अशा बागेच्या स्पर्धांसाठी शुभेच्छा.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग. नाशिक.

वाळवी, दिमक, Termite

शत्रु किटकातील प्रमुख कीड असते ति म्हणजे वाळवी. वाळवी म्हणजे काय? ति का जन्माला येते ? ति का वाढीस लागते ? ति कुठपर्यंत आपल्याला व किती व कसे नियंत्रीत करायची या विषयी माहिती जाणून घेणार आहोत.


वाळवी, दिमक, Termite

बाग फुलवायची म्हणजे त्यात मित्र किटक, शत्रू किटक आलेत. त्यात काहींची आपल्याला उगीच भिती वाटत असते. तर कधी काहीच होत नाही म्हणून त्याकडे अक्षम्य दुर्लक्षही केले जाते. तर काहींना उगीचच शत्रू मानून त्यावर अघोरी उपाय केले जातात. या शत्रु किटकातील प्रमुख कीड असते ति म्हणजे वाळवी. वाळवी म्हणजे काय? ति का जन्माला येते ? ति का वाढीस लागते ? ति कुठपर्यंत आपल्याला व किती व कसे नियंत्रीत करायची या विषयी माहिती जाणून घेणार आहोत.

वाळवी म्हणजे काय ? वाळवी ही बागेत पडलेल्या, सुकी लाकडं, फांद्या यांना खाण्याचे काम करते. ती खाऊन त्याची माती तयार करते. व ज्या लाकडाभोवती लागते त्याभोवती ति मातीचे आवरण तयार करते. वाळवी ही अनेक प्रकारची असते. मुख्यतः वाळवी ही वाळलेलीच काष्ट अर्थात लाकडं खात असते. फार कमी जातीच्या वाळवी असतात ज्या ओल्या लाकडांना खात असतात. वाळवी ही आंब्याच्या खोडाला लागते. कारण आंबा ठराविक वयाचा झाला की त्यावर सुकलेले आवरण तयार होते. ते नैसर्गिक रित्या काढून टाकण्याचे काम करते. वाळवी ही घातक नसते. ती उपकारक असते. पण हीच वाळवी घरातील फर्निर्चरला, जुन्या कागदांना खाते. वेळोवेळी स्वच्छता असली तर ति पण आपल्यापासून दूरच राहते. सध्याच्या काळात केमिकलचा वापर करून तयार केलेले फर्निर्चर असल्यामुळे ति सहसा लागत नाही.

बागेत वाळवी लागण्याचे कारण म्हणजे जूनी झालेली झाडांची खोडं. खर तर जंगलात वारूळे वाढण्याचे एक प्रक्रिया आहे. मोठ मोठी झाडे नैसर्गिक रित्या वाळून जातात. त्याची खोडं ही तशीच वर्षानुवर्ष जमीनीत गाडलेली असतात. यात ही खोड खाण्याचे काम वाळवी करत असते. लाकूड खाऊन झाले की त्यात जो पोकळपणा तयार होतो. तेथे मुंग्या अधिवास करतात. थोडक्यात वारूळंही मुंग्याची नसतात. त्याचा मुळ मालक ही वाळवी असते. अर्थात यात वाळवी हे मुंग्याचे खाद्य असते. एकाच रेषेत असलेली वारूळांच्या खाली पाण्याचे प्रवाह असतात. त्यामुळे वारूळ्याच्या जवळपास आपल्याला पाण्याची कुपनलिका तयार करू शकतो. तसेच हा प्रवाह किवां दिशा ही नदीच्या दिशेला घेवून जातात. असे हे शाश्त्र आहे. असो..

बागेत मुंग्या होत आहेत म्हणून त्यावर नियंत्रण मिळवायला गेलो तर वाळवीचे प्रमाण वाढत जाते. कारण त्यांना खायला कुणीच नसते. त्यामुळे मुंग्या या परसबागेत असणे हे उत्तम आहे. तसेच वारंवार वाळवी होत असल्यास किंवा मुंग्या होत नसल्यास परसबागेच्या एका कोपर्यात कंपोस्टींगचा एरोब्रिक्सचा हौद कराव्यात. येथे वाळवी व मुंग्या सहजिवन पध्दतीनी एकत्र नांदतात. किंवा एकाच जागेवर एकवटतात.

वाळवी घरात येण्याची शक्यता असल्यास त्यांना नियंत्रीत करणे गरजेच आहे. कारण त्याला काहीच पर्याय नाही. पण उगीचच घाबरून जावून त्यावर नियंत्रण मिळवू नये. तसा प्रयत्नही करू नये. जिव जिवस्य जिवनम हे निसर्गाचे तत्व आहे. निसर्गाती प्रत्येक जन्माला आलेला जीव, वनस्पती ही परस्परांचे अन्न आहे.

जून्या जिवंत झाडांच्या सालीला वाळवी लागल्यास मिठाचे पाणी फवारावे. बागेत थोडफार व वरचेवर खडे मिठाचा वापर केल्यास वाळवी ही नियंत्रीत होते. त्यामुळे पूर्वी लाकडी बांधकाम करतांना जमीनीत खडे मिठ टाकले जायचे त्यामुले वर्षानुवर्ष लाकडी वाडे ही शाबूत रहायचे. नंतर नंतर डांबराचा वापर करायला लागले.

तसेच थोड्या प्रमाणात असल्यास कपडे धुण्याच्या साबणाचा वापर करावा. पण तेही रसायन आहे. इतर सुक्ष्म जिवांना घातक ठरतात. मातीची उत्पादकता कमी होते. या पेक्षा रॉकलची फवारणी ही योग्य ठरते. तसेच देशी गायीच्या गोमुत्राचीही फवारणी ही फायदेशीर ठरते.

आंबा, नारळ, आवळा जांभूळ अशा फळझांडाना हात पोहेचेल तिथपर्यंत (साधारण ५ -६  फूटापर्यंत)  या झाडांना ऑक्टोबर महिण्यात चूना व गेरूचे आवरण द्यावे म्हणजे वाळवी लागत नाही.

बरेचदा मंडळी ही कच्च्या शेणखताचा वापर करतात. शेणखत हे किमान वर्षभर तरी चांगले मुरलेले अथवा कंपोस्ट झालेले असावे. शेणखत कच्चं व अर्धवट असल्यास त्यास वाळवी लवकर लागते व आयतेच आमंत्रण दिल्यासारखा होते.

परसबाग, शेतातील, फळबागेतील परिसर वरचेवर स्वच्छ करणे गरजेचे असते.

मिठ हे नैसर्गिक आहे. या ऐवजी थायमेट पण रसायन वापरले जाते खरे. पण त्याचा दुर्गंध फार येतो तसेच ते पाण्यात, मातीत मिसळणे घातक आहे.

हा लेखही वाचा… बागेतील मुंग्या…

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक,

9850569644 / 8087475242

Cocopith V/S Bishcom

I would like to introduce you to a unique product called Bishcom. Bishcom means biomass shredding compost material. You can use it as cocopith. Having done terrace gardening for more than one decade, we found a few difficulties using cocopith.


Hi Friends

I am Sandeep Chavan from Home Grow Vegetable Services in Nasik. We are also called Gacchivarchi baug, which means Terrace Garden.

I would like to introduce you to a unique product called Bishcom. Bishcom means biomass shredding compost material. You can use it as cocopith. Having done terrace gardening for more than one decade, we found a few difficulties using cocopith.

Essentially coco pith is not manure, but a potting mixer, since it only reduces porosity in limited time and increases water retention in excess of requirements. Basically, every plant is different in how it consumes water. But how are we to judge?

90 % water creates multiple problems when plants are growing, blooming, fruiting, and attracting pesticides, which ultimately leads to plants dying.

Using Bishcom, we are able to overcome all types of plant problems and also create naturally humid environment that plants need. Plants do not consume water directly, they consume moisture.

So we create Bishcom. Bishcom is made from shredded dry leaves and branches.

There are very small pieces in different sizes and it is fermented in cow urine & Jiwamrut & then herbinated. Therefore it can be used by gardeners as potting mix. It is only created by gacchivarchi baug and is available in only Nasik.

Soojl sandeep 9850569644 / 8087475242

Sampuranan bags संपूर्णान्न ( संपूर्ण अन्न) बॅग, रेडी टू हार्व्हेस्ट बॅग

या मालिकेतील पुढेचे उत्पादन म्हणजे संपूर्णा ( संपूर्ण अन्न) ही बॅग्ज तयार केली आहे. यात आपल्याला रेडी टू हार्व्हेस्ट अशी बॅग मिळणार म्हणजे आपणास वांगी, अळूची पाने, मिरच्या, फ्लॉवर, कोबी ( कॅबेज) यांची रोपे ठराविक काळापर्यंत वाढवलेले तयार बॅग देणार.


गच्चीवरची बाग नाशिक ही पर्यावरणपुरक उदयोग आहे. यात आम्ही पर्यावरणाच्या संवर्धनासोबतच त्यात उपयोगीता शोधणे. वाढवणे व त्यात लोकांचा सहभाग घेणे असे काम करत आहोत.

यासाठी वाढत्या शहरीकरणासोबत निसर्गाची साथसंगत हे कशा रितीने संगोपन करता येईल यासाठी प्रयत्नरत आहोत. उपलब्ध जागेत फुलझाडे व भाजीपाला पिकवण्यासाठी लोकांना सोयीचे व सोयीस्कर उत्पादनांची निर्मिती करत आहोत.

गेल्या दहा वर्षात आम्ही ५२ प्रकारची उत्पादने, सेवा व सुविधा तयार केल्या आहेत.

यातील रेडी टू सो अशी अन्नपूर्णा बॅग्जसची निर्मिती केली. त्याला महाराष्ट्रातील निसर्गप्रेमीनी भरभरून प्रेम दिले. उत्पादन विकत घेतले  व विकत घेत आहेत. अन्नपूर्णा बॅग्ज मधे आपल्याला आवडेल ते फुलझाड लागवड करू शकता किंवा त्यात भाजीपाल्याची बियाणे, रोपेपण लागवड करू शकता.

या मालिकेतील पुढेचे उत्पादन म्हणजे संपूर्णान्न ( संपूर्ण अन्न) ही बॅग्ज तयार केली आहे. यात आपल्याला रेडी टू हार्व्हेस्ट अशी बॅग मिळणार म्हणजे आपणास वांगी, अळूची पाने, मिरच्या, फ्लॉवर, कोबी ( कॅबेज) यांची रोपे ठराविक काळापर्यंत वाढवलेले तयार बॅग देणार. आपण ति घरी नेवून त्याला योग्य ती काळजी घ्यावी व काही दिवसात आपल्याला त्यातून भाजीपाला मिळू लागेल.

य़ातील रोपाचे आयुष्यमान संपले की आपणास फक्त पिशवी रिकामी करून माती वाळवून घ्यावयाची आहे. व पुन्हा बिशकॉम व खत टाकून पिशवी भरावयाची आहे. पुन्हा त्यात भाजीपाला बियाणे लावून आपण पुन्हा भाज्या निर्मिती करू शकता.

यासाठी आपणास गार्डेन केअर बास्केट मधील ( ज्याची किंमत यात पकडलेली नाही) खते वापरू शकता. किंवा आम्ही मार्गदर्शन करून तुम्ही घरी बनवत असलेली खते वापरू शकता.

हे उत्पादन फक्त नाशिक शहरासाठी डिलेव्हरी चार्जेस घेवून घरपोहोच पोहचवले जाईल. इतर जिल्हे व राज्यातील मंडळी खरेदीसाठी संपर्क करून यावे.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग नाशिक.

बोनमिल म्हणजे काय रे भाऊ…

बोनमिलला असलेला माझा विरोध. ते खत म्हणून उत्तमच आहे. त्या बद्दल वादच नाही. पण ते ज्या कारणामुळे तयार होते त्याला विरोध आहे. अर्थात मी सफेद रंगाची टूथपेस्ट वापरतच नाही. मी सारेच मजंण एकत्र करून दात घासतो. असो. विरोध यासाठी आहे की आपण एका बाजूला गोधन वाचले पाहिजे म्हणून प्रयत्न करायचे. पण त्याना ज्या मासांहारासीठी जिवंत कापले जाते. त्यासाठी ज्या पध्दतीने त्यांची तस्करी होते त्यांचे मांस विकले जाते त्यांच्याच हाडातून तयार होणारे हे खत झाडांना वापरणे हे खरचं किती अर्थाने नैतिक आहे.


बोनमिल म्हणजे काय ?

ते कसे तयार होते ?

बोनमिल हे नैसर्गिक खत आहे का ?

त्याचा कुंड्यातील झाडांना कसा उपयोग करायचा?

ते उन्हाळ्यात वापरले तर चालते का ?

बोनमिलला पर्याय आहेत ?

या वरील सर्व प्रश्नांची उत्तरे देण्याचा प्रयत्न या लेखातून केला आहे.

बोनमिल या नावावरूनच ते कशापासून बनलेले असावे याचा अंदाज येतो.

अर्थातच हाडांचा हा चुरा असतो. कत्तलखान्यात मारल्या जाणार्या जनांवरांची जी हाडे उरतात. त्याचा चुरा तयार केला जातो. अर्थात ही हाडाचा चुरा दात घासण्यासाठी ज्या ब्रॅंडेड टूथपेस्ट तयार होतात त्यातही वापरली जाते. तर हाडांमधे फॉसस्परस अर्थात गंधक व कॅल्शियमचे प्रमाण अधिक प्रमाणात असते. झाडांना फुले येण्यासाठी नैसर्गिक गंधकाची गरज असते. अर्थात फूल येण्यासाठी बोनमिल हाच एक पर्याय आहे असे नाही. मी गेल्या दहा वर्षापासून भाजीपाला उगवून देण्याचे काम करत आहे पण एकदाही बोनमिल वापरलेले नाही. याचे कारण म्हणजे….

बोनमिलला असलेला माझा विरोध. ते खत म्हणून उत्तमच आहे. त्या बद्दल वादच नाही. पण ते ज्या कारणामुळे तयार होते त्याला विरोध आहे. अर्थात मी सफेद रंगाची टूथपेस्ट वापरतच नाही. मी सारेच मजंण एकत्र करून दात घासतो. असो. विरोध यासाठी आहे की आपण एका बाजूला गोधन वाचले पाहिजे म्हणून प्रयत्न करायचे. पण त्याना ज्या मासांहारासीठी जिवंत कापले जाते. त्यासाठी ज्या पध्दतीने त्यांची तस्करी होते त्यांचे मांस विकले जाते त्यांच्याच हाडातून तयार होणारे हे खत झाडांना वापरणे हे खरचं किती अर्थाने नैतिक आहे. हा माझा प्रश्न आहे. याचे समांतर उदाहरण म्हणजे मला माझा देश, परिसर स्वच्छ असावा म्हणायचे व त्यासाठी आग्रही धरतो पण मीच येता जाता कचरा कुठेही फेकला तर याला काय म्हणायचे. याला भ्रमित व्यक्तिमत्व मानले जाते.  तर बोनमिल बद्दल हे माझे मत आहे. ते तुम्ही वापरून नये असा आग्रह नाही. ज्याला त्याला स्वांतत्र्य आहे.  तर असो…

कुंड्यामधील झाडांना व परसबागेतील झाडांना खत देण्यात विविधता असावी हे मी बरेचदा सांगितले आहे. त्या विविधतेत बोनमिला समावेश करता येईल पण हाच एक पर्याय आहे असे नाही. गंधक हे भुरू भूरू जळते. ते सर्वच प्राण्याच्या हाडात जसे सापडते तसे ते कोणत्याही काष्ट वा झुडुपाच्या वाळलेल्या काड्यामधेही आढळते. जे झाडांत आहे ते पानांतही असणारच त्यामुळे गंध पुरवण्याची व्यवस्था निसर्गाने आपसूच केली आहे. निसर्गाने हा ईनबिल्ट प्रोग्राम केलेलाच आहे. पण माणूस म्हणून आपली बुध्दी तोडकी पडतेय. जे विकलं जातय तेच वापरलं जातय हा आजच्या अर्थव्यस्थेचा तकलादू पाया आहे. असो..

खत कोणते आहे त्यावर त्याचे झाडांना देण्याचे प्रमाण ठरते. बोनमिल, तंबाखू पावडर, राख,  निमपेंड हे एका चौरस फुटाला एक चमचा भर द्यावे. शक्यतो ते सायंकाळी द्यावे, माती उकरून दिल्यास उत्तमच. म्हणजे उत्तमपणे ते मातीखाली झाकले जाते वा मिक्स होते.  कारण तिव्र उन्हामुळे कोणत्याही खतातील घटक हे करपू शकतात. किंवा दिल्या नंतर मोजके पाणी द्यावे. म्हणजे ते अधिकच्या पाण्यामुळे वाहून जाणार नाहीत. तसेच जिवामृत, गोमुत्र, ह्युमिक जल या मधेही गंधक व कॅल्शियमचे प्रमाण असते.

खतं कोणतही असोत ती मोजक्याचा स्वरूपात द्यावी. कारण हे वर खत आहेत. वरखतं ही जेवणातील तेल मिठ, मिरची, लोणच्या सारखी असतात. किंवा बडी शोफ सारखी असतात. ती योग्य प्रमाणात सेवन केली तरच त्याला चव असते व त्याचा योग्य परिमाणात योग्य तो परिणाम साध्य करता येतो.

कोणत्याही दोन खतात ७ ते १५ दिवसांचे अंतर असावे. अर्थात त्यात खतांत विविधता असावी. एकच एक खत टाकल्यानेही झाडं किडीना बळी पडतात.

गंधक हे कंपोस्ट खतातून मिळते. तसेच गारबेज इंजाईम मधूनही मिळते. तसेच देशी गायीचे शेणखतातही असते. खरं तर डॉक्टर आपल्याला वरून साखर वा मिठ खायला सांगत नाही. त्यांचे म्हणणे असते की जे नैसर्गिक रित्या फळातून धान्यातून भाजीतून मिळते ते खरं मिठ साखर. तुम्हाला माहित असेन की घरची पालकात नेहमी प्रमाणे मिठ टाकून चालत नाही. कारण तिच्यात नैसर्गिकरित्या मिठाचे प्रमाण हे अधिक असते.

तर सारी व्यवस्था ही निसर्गात आहे. त्याचा वापर करायला आपण शिकले पाहिजे. काही मंडळीना हा लेख एकांगी वाटेलही पण थोडा विचार करून पहा.. आपल्याला निसर्ग फुलवायचा आहे. निसर्ग जपण्यासाठी तेही निसर्गालाच सोबत घेवून.. जे निसर्गाने त्यागले आहे त्याचा पूर्नवापर करण्याची अक्कल ही फत्त माणूस प्राण्यालाच दिली आहे. त्याचा वापर करायला आपण सर्वानी शिकले पाहिजे.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग नाशिक.

9850569644 / 8087475242

 www.gacchivarchibaug.in

शेवंतीच्या फुलाचे रोप कसे तयार करावे


 शेवंती मदं सुवासाची, आर्कषक रंगाची तसेच नाजूक पातळ्याचे फुल आहे. ते देवपुजेसाठी सुध्दा वापरले जाते.

शेवंतीच्या गावठी (मूळ) जाती तसेच कलमीजाती सुध्दा आढळतात. शेवंतीला बारमाही फुले येणार्याही जाती आहेत. तसेच मोठ्या आकाराचे व बटन शेवंती सुध्दा उपलब्ध आहेत. हे एक व्यापारी उत्पन्न देणारे पिक असल्यामुळे याचे शेतीत मोठ्या प्रमाणात लागवडही करतात. त्यामुळे यात अनेक जाती तयार झाल्या आहेत व होत राहतील. तसेच याचे घराच्या बागेतही लागवड केली जाते. त्यामुळे याच्या मुळ जाती टिकून राहतात किंवा त्या विकसीत होत जातात.

नर्सरीतून आणलेले शेवंती हे काही काळच फुल देतात. त्यानंतर ते फुल देत नाही. तर काही जाती एकदा लागवड केल्या की सासत्याने किंवा कालातंराने ट्प्याटप्प्यात फुल देत राहतात.

गावठी अर्थात मुळ जातीच्या शेवंतीच झुडूप उपलब्ध असल्यास त्याच्या फांदीपासून आपल्याला नव्याने रोप तयार करता येते. किंवा यांच्या फुलांमधे बियाणे असतात. ते सुध्दा रूजवून रोपे तयार करता येतात. शक्यतो नर्सरीतील शेवंतीच्या झाडाचे फांद्या काढून अथवा फुलांचे बियाणे तयार होत नाही. गावठी शेवंतीचेच फुलांचे अथवा फांदयांचे रोपे तयार करता येतात.

गावठी शेवंतीचे काडीपेटीपेक्षा जास्त जाडीची फांदी कापून त्यास वाळूत अथवा भुसभुशीत मातीत रूजवता येते. अर्थात यासाठी छोट्या काळ्या रंगाच्या नर्सरी बॅग्ज वापराव्यात.

शेंवतीला अधिक ऊन चालत नाही. तापमान कमी असल्याच्या कालावधीत म्हणजे नोव्हेंबर ते माहे फेब्रुवारी दरम्यान  भरपूर फुले येतात.

शेवंतीला योग्य पाण्याचा निचरा होणारी जागा लागते अथवा पॉटींग मिक्स लागते.

कुंडीत अथवा मातीत जास्त पाणी झाल्यास त्याची मुळे सडण्याची दाट शक्यता असते. शेवंतीचे झाडांचे दरवर्षी रिपॉटींग करावे. म्हणजे नव्याने फुटवे येतात. तसेच यास जिवामृत, कांदापाणी यांचा वापर करावा. शेणखत असल्यास उत्तम…

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

gardening course

*Course Details*
https://www.groworganic.club/n2vhxa6o
संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक. महाराष्ट्र. इंडिया से.. 9850569644

धन्यवाद, नाशिककर व महाराष्ट्रातील बागप्रेमी.

गच्चीवरची बाग नाशिक उत्पादनांची खालील प्रमाणे दर आकारणी असेन..

जिवामृत , ह्युमिक जल ,गोईत्र २२ रू. लि. तंबाखू पावजर, निमपेंड ५२ रू. किलो. शेणखत २२ रू. किलो. बिशकॉम १६ रू. किलो. ग्रो बॅग्जस २२ रू. प्रतिनग, कंपोस्टींग १०२ किलो, दशपर्णी २६ रू. लिटर. . तसेच नाशिक शहरात डिलेव्हरी चार्चेस ५० ते ५०० रू. असेन.


धन्यवाद, नाशिककर व महाराष्ट्रातील बागप्रेमी.

आपण गच्चीवरची बाग, नाशिक या पर्यावरण संवर्धनाच्या उपक्रमाला पाठबळ देत आहात. आपल्याला मिळून एक रसायनमुक्त, प्रदुर्षणमुक्त जग तयार करण्यासाठी वाटचाल चालू आहे. गच्चीवरची बाग मार्च २०२२ मधे दहाव्या वर्षात पदार्पण करत आहे.

मागील काही वर्षाच्या संघर्षात तुम्ही आम्हाला मोलाची साथ दिली. धैर्य दिले. प्रोत्साहन दिले. आपण आमच्यावर दाखवलेला विश्वास हाच आमच्यासाठी प्रेरणादायी आहे. अर्थात हे सारे काम एकट्या दुकट्याचे नव्हते. आपण दिलेला पै न पै आम्ही याच कामासाठी गुंतवला आहे.

कारण हे फक्त प्रोफेशन नसून आमच्यासाठी पॅशन (आस) आहे.

मागील प्रत्येक वर्षा आम्ही काहीतरी योजीले व ते साध्य करण्यासाठी तण, मन, धन आम्ही सत्करणी लावले. अर्थात यात काही दानशूर लोकांचा, पर्यावरण प्रेमीचा सहभाग आहेच.

शुन्य संकल्पेनेपासून जन्माला आलेला उपक्रम रांगायला, बाळस धरायला व आता चालायला लागला आहे. गच्चीवरची बाग आता नऊ वर्षाची झालीय. तर दहाव्या वर्षात आता पदार्पण करतांना आता पुढील मार्गक्रमण हे डिजिटल मार्केटिंगसाठी (थोडक्यात पायाला आता स्केटींग लावून) करण्याचे योजिले आहे. अर्थात यातही आता तुमचा सहभाग हवाय. आमचे व्हर्च्यूल मिडीयावरील काम आता तुम्हाला जमेल तसे लोकांपर्यत पोहचवायचे आहे. मला खात्री आहे त्यासाठी तुम्ही मदत करालच.

२०२२ हे वर्ष आमच्यासाठी फार मोलाचे ठरणार आहे. कारण नुकतेच मागील दोन वर्ष कोरोनाच्या नजर कैदेत होतो. आर्थिक पातळीवर तारेवरची कसरत चालू राहिली. त्यामुळेच आता हे काम सोशल मिडीयाचे स्केटींग घालून वेगाने पूर्ण करायचे आहे. तेव्हा जुळून रहा.

फक्त वर्ष बदलतय. आम्ही नाही. आमचे तुमच्याशी नाते तसेच आहे. Grow, guide, Build, Products Sale N Services….

मागील वर्षी ठरवल्या प्रमाणे या वर्षी सुध्दा ( १ जाने.२०२२ पासून) उत्पादनावरील प्रत्येक युनिट मागे लिटर, किलो, प्रतीनगा मागे १ रू. वाढवत आहोत. तसेच 5% GST आकारण्यात येण्याची शक्यता आहे. आकाशाला भिडणारे पेट्रोल डिझेल भाव पहाता आपण ही डिलेव्हरीसाठी येणारा खर्च उचलावा अशी नम्र विनंती करतो.

गच्चीवरची बाग नाशिक उत्पादनांची खालील प्रमाणे दर आकारणी असेन..

जिवामृत , ह्युमिक जल ,गोईत्र २२ रू. लि. तंबाखू पावडर, निमपेंड ५२ रू. किलो. शेणखत २२ रू. किलो. बिशकॉम १६ रू. किलो. ग्रो बॅग्जस २२ रू. प्रतिनग, कंपोस्टींग १०२ किलो, दशपर्णी २६ रू. लिटर. . तसेच नाशिक शहरात डिलेव्हरी चार्चेस ५० ते ५०० रू. असेन.

अधिक माहितीसाठी गुगलवर सर्च करा..

आमचे गच्चीवरची बाग नाशिक Page हे लाईक करा. तसेच You Tube Channel subscribe करा.

8087475242 व 9850569644 या दोनही क्रमांकावर वेगवेगळे अपडेटस देत असतो. आपल्याला हे अपडेट्स मिळतात ना याची खात्री करा व संपर्कात रहा.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

जाळीच्या कुंपनावर लागवड करता येणारी वेलवर्गीय वनस्पतींची यादी…


घराला, बंगल्याला शेताला आपण तारेचे अर्थात जाळीचे कुंपन केलेले असल्यास तुमचे अभिनंदन, कारण जाळीचे कुंपन हे पर्यावरणपुरक आहे. अशा कुंपनाला एक तर आपण प्रायव्हसीसाठी ग्रीन नेट लावू शकता. किंव त्यासाठी वेलवर्गीय वनस्पतीची लागवड करू शकता.

वेलवर्गीय वनस्पती लागवडीचे फायदे पहिल्यांदा पाहूया..

हवा खेळती राहते. कमीत कमी जागा लागते. कुपनांच्या दोनही बाजूला कुंपनाला खेटून बाग फुलवता येते. तसेच नारळ आंब्याची झाडे लागवड करू शकता. तसेच याभोवती बाग फुलवल्यास आपल्याला नैसर्गिक गारवा अर्थात तापमान नियंत्रीत करता येते.

अशा जाळीच्या कुंपनावर नेहमी ऊन येत असल्यास त्या ठिकाणी कोणकोणत्या वेलवर्गीय वनस्पतींची लागवड करता येते. ते पाहूया..

  • पॅशन फ्रूट २) गोकर्ण ३) कृष्णकमल ४) मधूमालती ५) तोंडली ६) बदक वेल ७) गारवेल ८) गुळवेल ९) बोगनवेल १०) रातरानी ११) संक्रातवेल १२) जाई जूई १३) मॉर्नींग ग्लोरी १४) मायाळू १५) विड्याचे पान १६) हंगामी वेलः वाल, कारले, दुधी, चवळी, दोडके, गिलके. १७) रानजाई १८) वेली गुलाब १९) मनीप्लॅंट २०) कर्टन क्रीपर

वरील वनस्पतींचे चार प्रकारात वर्गीकरण करता येईल..

  • औषधी वनस्पतीः गुळवेल.
  • फुलांचे वेलः गोकर्ण, संक्रात वेल, मॉर्निंग ग्लोरी, बदक वेल,
  • सुंगधी फुलांचे वेलः गावठी गुलाब, मधूमालती, रानजाई, जाई जुई, रातरानी,
  • फळभाज्यांची वेलः सर्व प्रकारची फळभाज्या देणांरी वेल, तोंडली, तसेच मायाळू, विड्याची पाने.
  • शोभेचे वेलः गारवेल, कर्टन क्रीपर्स, मनीप्लांट,

बरेचदा मंडळी जाळीचे कुपनांवर वेल लावला तर ते सडून जाईल असा दावा करतात. ते काही अंशी खरेही आहे. पण वाळलेल्या फांद्या, काड्या वेळेवर स्वच्छ केल्या तर तेथे पाणी साचत नाही. त्यामुळे गंजण्याचा प्रश्नच येत नाही. तसेच जाळीच्या सडण्यापेक्षा त्यापासून मिळणारा स्वच्छ प्राणवायू, डोळ्यांना सुखवणारी हिरवळ, पक्षांना मिळणारा आसरा तसेच त्यापासून मिळणारे पशू पक्षी व मानवासाठी मिळणारे अन्न हे अधिक सुखदायक आहे.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग. नाशिक.

वरील वेलवर्गीयांची अधिक माहिती याच संकेतस्थळावर नावानिशी शोधा..

जागेला कुंपन कोणत्या प्रकारचे करावे?


आपण घर बांधतो, बंगला बांधतो किंवा शेती घेतो. बरीच मंडळी यासाठी विटांच्या भिंती (Compound Wall)  बांधतात. पण अशा भिंत बांधण्याचे फायद्यापेक्षा तोटे अधिक आहेत. तर त्या ऐवजी तारेच कुंपण (mesh Wall)  बांधणे सर्वार्थाने फायदेशीर आहे . थोडक्यात कोणत्या प्रकारच्या कुपनांचे फायदे तोटे काय आहेत हे आज आपण या लेखातून पहाणार आहोत.

विटांची भिंत बांधण्याचे तोटे काय काय आहेत ते पाहूया..

विटांची भिंत ही खर्चीक असते.

कालांतराने त्यास तडे जातात.

जागा वाया जाते.

हवेचा अटकाव होतो.

विटांची भिंत ही खर्चीक असते. बरेचदा बंगल्यातील भिंतीचे बांधकाम हे सिंगल विटेत असते. तर कुपनाचे बांधकाम हे डबल विटेत करावे लागते. तसेच त्यास आतून बाहेरून प्लास्टर करणे, त्यास रंगरंगोटी करणे हे सारेच खर्चिक असते. तसेच त्यास ठराविक उंचीपर्यतच बांधकाम होते. कारण उंची वाढवण्यासाठी अधिक खर्च असतो. तसेच ति पडली तर त्यास पुन्हा खर्च येतो. तसेच या सार्या गोष्टीत नैसर्गिक संसाधने, मजूरी, वेळ हा खर्च येतोच.

कुंपनाची भिंत पडण्यास अनेक कारणे असतात. त्यास कालांतराने नैसर्गिक तडे जातात. ते उन पावसामुळे वाढत जातात. तसेच भिंतीच्या बाजूला एकादे नारळ आंब्याचे झाड असल्यास तेही भिंतीस तडे जाण्यास कारणीभूत ठरतात. कालांतराने इच्छा असूनही झाड काढून टाकण्यास प्राधान्य देतो. तसेच भिंती कधीही पडण्याची भिती असतेच त्यामुळे  इतरांना शारिरक इजा होण्याची शक्याता अधिक असते.

विटांच्या भिंत ही किमान एक फूट रूंद तरी असते. त्यापेक्षा कमी रूंद असल्यास ती लवकर पडते. एक फूट रूंद असलेली भिंतीच्या आतून बाहेरून दीड ते दोन फूट जागा सोडूनच झाडे लावता येतात. त्यामुळे एकतर ही झाडे आगावूपणाने रस्त्याची जागा अडवतात. किंवा भिंतीच्या आतील जागा खातात. त्यामुळे विटांच्या भिंती बांधू नये..

खेळत्या हवेला अटकावः विटांची भिंत ही खेळत्या हवेला अटकाव करत असते. पर्यायाने घराभोवती असलेली बाग कीडीला अधिक बळी पडते.  तसेच कोंदट वातावरण, स्वच्छ सुर्यप्रकाशाचा अभवा या सार्या गोष्टीची शक्यता अधिक असते. तसेच भिंत उंच असल्यामुळे भिंतीच्या जवळ छोटी फुलझाडे लावता येत नाहीत. कारण तेथे ऊनच पोहचत नाही.

या वरील कारणामुळे विटांची भिंत बांधू नये. मग याला पर्याय काय…

याला पर्याय आहे. तारेचे कुंपन अर्थात जाळीचे कुंपन तयार करावे.

याचे फायदे काय काय आहेत. ते पाहूया..

जलद गतीने व कमी खर्चात कुंपन तयार होते.

पूर्नबांधणीस कमी खर्च लागतो.

जागा वाचते

बाग फुलवता येते.

बागेसाठी हवा खेळती रहाते.

हवी तेवढी उंची वाढवता येते.

तारेचे कंपन हे जलद गतीने तयार होते. तसेच भिंती पेक्षा याचा खर्च कमीच येतो. मजूरी वाचते. नैसर्गिक संसाधनाचा कमीत कमी वापर होतो. शिवाय यास भंगार मुल्य अथवा पुर्नवापर करता येतो.

अशा कुंपनास पूर्नबांधणीचा खर्च जवळपास नसतोच. असलाच तरी फार कमी येतो. वेळोवेळी रंग रंगोटी केल्यास लोखडी एंगव व तारेची जाळी ही बरीच वर्ष टिकते.

तारेच्या कुंपनामुळे जागा वाचते. तारेचे कुंपन हे जास्तीत जास्त २ ते ४ इंच जागा व्यापते. किंबहुना त्याही पेक्षा कमी. तसेच याच्या आजूबाजूला हिरवळ फुलवता येते. नारळ आंब्याची झाडे वाढवता येता, अशा कुंपनाला या झाडापासून कोणताही धोका नसतो. झालाच तर त्यास कमी वेळात तसेच कमी खर्चात त्याची पुर्नबांधणी करता येते. येथेच्छ बाग फुलवता येते.

तसेच अशा कुंपनामुळे हवा खेळती राहते. राहिलाच प्रश्न प्रायव्हिसीचा तर त्यास हिरवे कापड ( Green Net) लावता येते. किंवा त्यावर वेल वर्गीय वनस्पती लावून दृष्यता अडवता येते.

तसेच हे कुंपन हवे तेवढे उंच तयार करता येते.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग,नाशिक.

हा पण लेख नक्की वाचा…तारेच्या कुंपनावर वेलवर्गीय कोणत्या वनस्पती लागवड करता येतात…

कोकोपीट ला पर्याय बिशकॉम

झाडांचे योगदान


नमस्कार मंडळी
बऱयाच मंडळींना झाडे घरामध्ये किंवा ऑफिसमध्ये किंवा हॉस्पिटलमध्ये ठेवणे आवडत नाही.कारणे अनेक सांगितली जातात.
उदा:-
👍यांना आवडत नाही
👍हिला आवडत नाही
👍घरात माती पडते
👍घरात पाणी पडते
👍घरात झाडे ठेवायला जागा नाही
👍रात्री झाडे कार्बन डायॉक्साईड सोडतात
इत्यादी.
👍घराची शोभा वाढवण्यासाठी कृत्रिम झाडे व फुले ठेवली जातात हे आढळून आले आहे.याला माझा विरोध नाही.ही झाडे ठेवा
👍 परन्तु त्याबरोबरच जिवंत झाडेपण ठेवायला हवीत


👍अशा मंडळींना माझी विनंती आहे की त्यानी जिवंत झाडे घरामध्ये ठेवावीत.थोडी ठेवा.फारशी काळजी घ्यावी लागणार नाही अशी झाडे ठेवा.

उदाहरणार्थ:-
💐Aloe vera
💐Snake Plants( Bedroom Plants)-ही झाडे पाण्यातदेखील येतात
💐Spider Plants
💐 Syngonium–पाण्यात छान जगतात
💐 Agloenema
💐 Areca Palm
💐Money Plants( पाण्यात देखील छान येतात)
💐Philodendron — पाण्यात उत्तम जगते
💐Rubber Plant
💐 Boston Fern
💐 Song of India
💐 Bamboo Plants
💐 Kalanchoe
💐 Crotons
💐 Cacti
etc.


दर 100 चौरस फुटामागे एक तरी झाड घरात ठेवा.जास्त ठेवलीत तर उत्तमच!!
☺️☺️फायदे:-
☺️ घरातील हवा शुद्ध केली जाईल-आपणच घरातील हवा अशुद्ध केलेली असते.
Synthetic Paints
Polish
Varnish
Cosmetics
Body sprays
Mosquito Repellents
Fertilizes
Insecticides
Cleaning Products such as Soaps, Washing Powders etc
यांच्या अतिवापरारमुळे घरात
Benzene
Xylene
Formaldehyde
Ammonia
Toluene
Sulphur Dioxide
Nitrogen Dioxide etc.
सारखे अपायकारक Pollutantsनिर्माण होतात.


☺️ दरवाजे व खिडक्या बंद असलेने ताजी हवा आत येत नाही.त्यामुळे घरात शुद्ध हवा मिळत नाही.झाडे घरात ठेवल्याने नक्की फायदा होईल.
☺️ घरातील हवेत फक्त 9 ते 10% ऑक्सिजन असतो
☺️ आपली दररोजची ऑक्सिजन ची गरज जवळपास 500 लिटरची आहे,आपल्या शरीरातील पेशींना पुरेसा ऑक्सिजन मिळाला नाही तर आपली प्रकृती बिघडते.आपल्या शरीरातील ऑर्गन्स – फुफूस,मूत्रपिंड,यकृत इत्यादी नीट काम करू शकत नाहीत.ही गरज झाडे लावल्यास भागू शकेल.
☺️ झाड म्हणजे Air Purifying Machine आहे हे विसरू नका
☺️ झाड म्हणजे आपली Life Support System आहे.ती सिस्टिम अबाधित ठेवा.
☺️ घराची शोभा वाढेल
☺️झाडांना पाहून मन आनंदित होईल
☺️काम करण्याचा उत्साह दुप्पट होईल
☺️ दमून भागून घरी आल्यानंतर झोप छान लागेल
☺️ मानसिक तणाव कमी होईल.
☺️ झाडांच्या सानिध्यात राहिल्यास आयुष्य वाढते असं म्हणतात
💐 जी झाडे तुम्हांला मिळतील व आवडतील ती झाडे घरामध्ये ठेवून त्यांचा फायदा विनामूल्य घ्या. विशेषकरून
झोपेची तक्रार असणाऱ्या मंडळींनी प्रयोग करून पहावा.
☺️☺️☺️ झाडांवर नितांत प्रेम करा-त्याना देव माना.
💐 सकाळी उठल्यानंतर प्रथम झाडाचे दर्शन घावे!!
कारण:-
💐 झाडे आपल्याला निस्वार्थीपणे अन्न धान्य, ऑक्सिजन देऊन जगवतात
💐 झाडे नसतील तर मानव जिवंत राहूच शकत नाही
— वसंत पाटील, कोल्हापूर, मोबाईल
9371629799

  • वरील लेखातील मते, अनुभव हे त्या त्या लेखकांची आहेत. त्यांच्या मताशी, अनुभवाशी गच्चीवरची बाग नाशिक सहमत असेलच असे नाही.

पालक भाजीचे उपयोग


पालकाचे बियाणे कसे तयार करावे


तुम्हाला हव्या त्या किमतीत घेवून जा.


तुम्हाला हव्या त्या किमतीत घेवून जा. 

Lockdown मुळे  गच्चीवरची बागेचे अर्थकारण   ढासळले.  मध्यंतरी बर्याच पर्यावरण मित्रांनी आर्थिक मदत केली.   त्यामुळे येथे पर्यंत पोहचता आले. Lockdown नंतर कामं सुरू होऊनही  तारेवरची कसरत चालू आहे. कर्जाचे हप्ते थकलेत.मित्रांची  परत करणे  जिकिरीचे होत आहे.  यासाठी आम्ही Bishcom potting mix तसेच  गच्चीवरची बाग व तुम्हाला माहित आहे का ? हे पुस्तक, जिवामृत, ह्युमिक जल इ.  तुम्हाला हव्या त्या किमतीत घेवून जा.  असे आवाहन  करत आहोत.  येण्यापूर्वी फोन करा.
गच्चीवरची बाग नाशिक.9850569644

पालक कशी उगवावी


या शहाळांच करायचं काय ?


बरीच मंडळी आपल्या घराच्या, बंगल्याच्या आवारात, शेतावर, फार्महाऊस येथे नारळाचे झाडे लावतात. काही खोबर्याचे नारळ असते कर काही पाणीदार शहाळ देणारं नारळं असतात. यांना येणारी नारळं ही वेळेवर काढली गेली तर त्याचा उपयोग होतो. रोज उपयोग करण्यायोग्य अनेक गोष्टीही असतात. बर्याच मंडळीना एकतर रोज काय उपयोग करायचा हे ठावूक नसत किंवा कुटुंबातील संख्या कमी असल्यामुळे त्याची विक्रीपण करतात.

पण घरीच नारळ किंवा शहाळाचा उपयोग करत असतील तर त्याचा कचरा फार तयार होतो. ही ओली शहाळं व सुक्या नारळांच्या कचर्याचं काय करायचं हे सांगणारा हा लेख…

सुकी नारळ असतील तर ते हॅंड ऑपरेटेड मशीन ते सोलून घ्यावे. त्यातील पाणी काढता आले तर उत्तम. बरेचदा त्यातील खोबरे काढणे जरा वेळखाऊ व जिकरीचे असते. यावर उपाय आहे.  त्या दोन वाटयांना उपडेच उन्हाच्या दिशेने ठेवा. कालातंराने नारळाच्या टणक भागापासून खोबरे सहजतेने बाजूला करता येते.

सुक्या नारळाच्या शेंड्या, सुकी शहाळं ही तुकडे करून कुंड्या भरतांना तळाशी वापरा किंवा एरिओ ब्रिक्स कंपोस्टींग अथवा एरिओ ब्रिक्स बेड पधद्तीत तळाशी वापरा म्हणजे वर्षभराने ते कुजून जातात.

ओली शहाळं असल्यास त्याचे व्यवस्थापन वेगळ्या पध्दतीने करावे लागते.

आपल्याकडे फार्म हाऊस असल्यास किंवा शेतातील जमीन पुरता येतात. त्यासाठी ओल्या शहाळात, शेण, ओली माती भरावी. व हे उलटे करून ठेवावेत. व मातीने झाकून टाकावेत. व विसरून जावे म्हणजे कालांतराने म्हणजे वर्षभरात याचे जमीनीत छान खतात रूपांतर होते.

आपल्याला त्याचे घरीच व्यवस्थापन करावयाचे असल्यास त्याला खालील प्रमाणे उपाय करता येतील.

  • त्याचे तुकडे करा. वाळवून घ्या, कंपोस्ट हौदात, ड्रम मधे त्याचे खत तयार करता येईल.
  • तुकडे करून वाळवून घेतल्यास त्याचा इंधन अथवा शेकोटी म्हणून वापर करा.
  • बागेत कुंड्या किंवा वाफा भरण्यासाठी त्याचा वापर करा.
  • ही शहाळं वाळल्यानंतर त्याचा रोपे लावण्यासाठी उपयोग करा.
  • त्याचे कोकोपीट तयार करता येईल. पण त्यासाठी घरगुती श्रेंडींग मशीनची गरज लागेल.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक. 9850569644

गोगलगायीचा करेक्ट कार्यक्रम


गोगलगाय नि पोटात पाय अशी आपल्याकडे म्हण आहे. दिसायला गरीब असली तरी फार उपद्रवी कीडा आहे. ऑरगॅनिनक पध्दतीने बाग फुलवायची म्हणजे कीडीचा त्रास आलाच. त्यातील झिरो टॉलरन्स म्हणजे अजिबात सहन करायची नाही डायरेक्ट एक्शनच घ्यायची. नाहीतर तिच बागेचा करेक्ट कार्यक्रम करते. कारण ही जलद गतीने स्वतःची संख्या वाढवते व त्याच गतिने बागेतील नवीन  व कोवळी पाने, छोटी रोपे, अंकुर फस्त करत असते. दिवसेंदिवस या कीडीचा शेतात व बागेत त्रास वाढत चालला आहे. थोडे जरी दुर्लक्ष केले तरी त्यांची संख्या फार त्रासदायक होते.

गोगलगाय ही विषारी कीड नाही. स्वरक्षणासाठी सोडत असलेला पांढरा स्त्राव हा सुध्दा विषारी नाही. तिला सहजतेने हाताळता येते. उचलून फेकता येते. काही मंडळीना हा किळसवाणा किडी वाटतो. कारण तो लिबलिबत, अतिशय मऊ, प्रसंगी थंड स्पर्श असेलला कीडा आहे. गोगलगायी ही चिकट शेबडासारखा स्त्राव सोडते. गांडूळ व गोगलगाय या कीडीना हाड नसते. जपान मधे गोगलगायीचा उपयोग ब्यूटी थेरेपी म्हणून करतात. तेथे चेहर्यावर फिरवतात. त्याने त्वचा तुकतुकीत व चमकदार होते. ही कीड निशाचर आहे. बागेतील ओलावा, थंडावा असलेल्या जागेवर, भेगामधे , कुंड्याच्या कडामधे, मातीखाली वास्तव्य करते.

ऊन, गरम हवा, प्रकाश यांना सहन होत नाही.  वाढत्या तापमानात यांची संख्या कमी होत जाते तर पावसाळ्यात यांची संख्या फार झपाट्याने वाढते. प्रतिकूल परिस्थीतही त्या तग धरून असतात. विना ऑक्सीजन व अन्नपाण्याशिवाय त्या राहू शकतात. गोगलगाय दोन प्रकारात असतात. जिला शंखाकृती वा गोलाकार कवच असते. व दुसरा  प्रकार जिला हे कसलेही कवच नसते. शंखाकृती गोगलगायी या मोठ्या असतात. तर पाठीवर गोलाकार कवच असलेल्या गोगलगायी छोट्या व लांबट असतात.

तर पाठीवर कवच असलेल्या व विचा कवच असलेल्या गोगलगायी छोट्या असतात. विना कवच असलेल्या गोगलगायी या पावसाळ्यात व हिवाळ्यात या गोर्या पाठीच्या असतात. तर वाढत्या उन्हाल्यात यांची पाठ ही काळी पडते. तसेच यांची पिल्लावळ ही नखाच्या आकाराची असतात. त्यांना शंखाकृती छोटे कवच असते. यावर रासायनिक उपाय आहेत. पण ऑरगॅनिक पध्दतीने बाग फुलवतांना मातीत रसायने टाकली तर माती खराब व निर्जीव होते. रसायनांच्या वापरामुळे मित्र किटक मरत असतात. जैवविविधता संपून जाते.

त्यामुळे रासायनिक उपाय करू नका. मग त्यावर नैसर्गिक उपाय हाच उत्तम पर्याय आहे. गोगलगायीवर अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. गोगलगायीना फक्त भारव्दाज पक्षी व बदक खातात. बाकी ते गिळगिळीत असल्यामुळे इतर पक्ष्यांच्या गळ्यात उतरत नाहीत. त्यातील रामबाण ठरणारी काही उपाय पाहणार आहोत. बागेत कोणतही कीड असेल तर त्या वेचून फेकणे हा सर्वात चांगला, रामबाण व बिनखर्चीक उपाय आहे. गोगलगाय सुध्दा वेचून फेकून देता येतात.

गच्चीवर बाग असेनतर त्या मोकळ्या प्लॉट, खुल्या मैदानात, पटागणांत फेकून द्याव्यात पण काही काळाने त्या परिसरात वाढतच जातात. जमिनीवर बाग असेन तर मग त्या हमखास तुमच्या बागेत परत परत फिरून येतात. गोगलगाय फेकून देणे सोपा मार्ग आहे. पण त्यापेक्षा त्यांना एकाद्या प्लास्टिक बॅगेत, बाटलीत हवा बंद कराव्यात. मग त्या घंटागाडीत टाकाव्यात किंवा संग्रहीत करून ठेवल्यास त्याचे कालातंराने छान खत तयार होते. महिनाभर प्लास्टिक बाटलीत भरून त्या सावलीत ठेवल्या तरी त्या जिंवत होत्या. अशी ही चिवट कीड आहे. गोगलगाय नियंत्रणासाठी दुसरा पर्याय आहे.

तो म्हणजे तंबाखू पावडरचा वापर करणे. तुबाखू पावडरचा दोन प्रकारे वापर करता येतो. बागेत कुठेही गोगलगाय, छोटी पिल्ल दिसली तर त्यावर तंबाखू पावडर टाकणे हा सोपा पर्याय आहे. व दुसरा पर्याय म्हणजे मुठभर तंबाखू एक लिटर पाण्यात भिजवावी व गोगलगायी वेचून त्यात टाकत जाव्यात. कालांतराने हे पाणी बागेत एकाद्या झाडाला खत म्हणून देता येते. नखाएवढ्या आकाराची गोगलगायीची पिल्ल वेचता येत नाही. त्यावर तंबाखू पावडर टाकावी.

गोगलगायीची अंडी ही साबुदाण्याच्या आकाराची गुच्छाने असतात. मोह वाटावा असा तो पुंजका असतो. मनुष्याचा सहसा वावर नसेन या ठिकाणी त्या निवास करतात वा अंडी घालतात. अशी अंडी तुम्हाला आढळल्यास त्यावर तंबाखू पावडर टाकावी अथवा प्लास्टिक पिशवीत बंद कराव्यात. बागेतील कॅल्शीयम हे खनिज कमी झाल्यामुळे यांची संख्या वाढत असते. अशा वेळेस चूना पाण्याची फवारणी करावी. तसेच यांनी रात्रीच्या वेळेस वेचावेत. किंवा बागेत फरशी, गोणपाठ, पृष्ठा ठेवावा त्याखाली त्या गारव्यामुळे जमा होतात. त्यामुळे एकाच ठिकाणी त्या मिळतात. गोगलगायीला कॅबेजची ताजी व सुकी पाने फार आव़डतात. ही पाने एका जागेवर ठेवावीत व रात्री ते खायला एकत्र जमतात. तेव्हा त्या  वेचून जमेल तो उपाय करावा.

तसेच बागेची वेळोवेळी कुंड्या हलवून स्वच्छता करावी. कुंड्याची जागा बदलवणे, त्याच्या बाहेरी कडा अथवा तळ तपासून पहावा. कारण त्या तिथे चिटकलेले असातात. हे उपाय केल्यास त्यांना नियंत्रीत करता येते. सांयकाळी चार पाच वाजता पाणी दिल्यास बाग लवकर थंड होते. व गोगलगाय या लवकर बागेत फिरायला येतात. त्यावेळेस त्यांना मोबाईल्या प्रकाशात वेचणे सोपे जाते.

झाडे कसे लावावेत लेख क्रं. ५४


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं ५४

« झाडे जमिनीत लावायची असल्यास केला खड्डा नि पुरले मातीत असे करू नका. झाड लावण्यासाठी जागा नियोजीत करा.

« झाडांचा भविष्यकाळ ‘काय असेन, त्याचा स्वभाव कसा आहे हे अभ्यासा.

« त्यासाठी काही दिवस खड्डा खोदून ठेवा.« त्याला वाळू द्या. तळाशी निमंपेंड व शेणखत टाका.

« त्यानंतर त्यात झाड मुळे मोकळी करून लावा. तीन चार तासांनी पाणी दया. ७ सात दिवसात झाड जोम धरेल.

संदीप चव्हाण

More Videos

बागेला पाणी कमी द्या. लेख क्रं. ५५


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 55

« बागेतील झाडांना त्याच्या गरजेनुसार पाणी द्या.

« पंगतीला बसलेल्या लहान थोरांना सर्वांना सारखेच वाढता का?

नाही ना.. त्यांच्या तब्बेती, वयानुसार त्यांना वाढत असतो. हा विचार

झाडांना पाणी देतानाही लक्षात असू द्या.

« लक्षात घ्या, जास्तीचे जेवण जसे अजीर्ण होते

तसेच जास्तीचे झाडांना दिलेले पाणीसुध्दा किडींना आमंत्रित करत असते.

« काळा मावा, सफेद मावा असे रस शोषक कीड ही आकर्षित होत असते.

« चांगले बहरलेले झाड अचानक वाळते “याचे कारण जास्त पाण्यामुळे त्यांची मुळं सडून जातात.

More Videos

रोज रोज काय स्वयंपाक करावा लेख क्रं 48


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 48

More Videos

प्रदुर्षणाचा गुंता वाढत चाललाय लेख क्रं 47


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 47

More Videos

घरच्या भाज्या अमृताहूनी गोड लेख क्रं 46


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 46

More Videos

पाणी वाचवा.. कशाला? लेख क्रं 45


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 45

More Videos

घरच्या भाज्या औषधांसारख्या लेख क्रं 44


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 44

More Videos

निसर्गाशी मैत्री लेख क्रं 43


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 43

More Videos

सिमेंटच्या जंगलात हिरवळ कशी फुलवाल? लेख क्रं 42


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 42

More Videos

सरावातून सृजनशिलतेला वाव.. लेख क्रं 41


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 41

More Videos

आवड असेल तर सवड मिळते.. लेख क्रं 40


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 40

More Videos

ऋृण काढून सण नको.. लेख क्रं 39


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 39

More Videos

वाळलेल्या फुलांचे रोपे तयार होतात का?


वाळलेल्या फुलांचे बियाणे पेरले तर पुन्ही रोपे तयार होतात का?

हा प्रश्न आपल्या सर्वांना कधीना ना कधी पडतोच. काही मंडळीना यातून रोपे तयार होण्याचा अनुभव येतो तर काहीना रोपे तयार होत नाही… असा अनुभव येतो… असे का होते. याचा विचार आपण या लेखात करणार आहोत.

फुलांपासून रोपे तयार होऊ शकतात.. अशी फुले म्हणजे झेंडू व त्याचे प्रकार, जरबेरा तसेच शेवंती होय.. पण काही वेळेस रोपे तयार होत नाहीत.. याची कारणे दोन आहेत.

बाजारात येणारी फुले ही बरेचदा छोटी व मोठी असतात. मोठी झालेली फुले ही मॅच्यूअर म्हणजे ती बियाणांपर्यंतचा त्यांचा प्रवास तयार झालेला असतो. थोडक्यात पुढील पिढीला जन्माला घालण्याचा त्यांचा डी.एन.ए. हा त्या फुलात आलेला असतो. म्हणजे त्यांची परिपक्वता ही आलेली असते. तर छोटी फुले ही अपरिपक्क असतात. त्यांच्यात वर नमुद केलेली कोणतेही गुण सामावलेले नसतात. या फरकामुळेच मोठी फुले वाळवून पेरली तर त्याची रोपे तयार होतात. व लहान फुले पेरली तर रोपे तयार होत नाही.

दुसरे कारण म्हणजे फुल मोठे असले तरी ते किती काळात तयार झाले आहे याचाही फरक पडत असतो. अर्थात ते कुणालाही सांगता येणार नाही. पण सांगावयाचा मुद्दा असा की त्याला रासायनिक खतं टाकून कमी कालावधीत वाढलेले असेल तर ते फुल मोठे असुनही त्यात रोपांसाठी बियाणे तयार होत नाही.

वरील दोनही फुलं ही व्यापारी पिक आहेत. पूर्वी सारखी सेंद्रीय अथवा नैसर्गिक पध्दतीने वाढवली जात नाही. पण यालाही बांधावरची फुले अपवाद असतात. म्हणून अशा फुलांच्या बिया या रूजवून येतात. तसेच घरी फुलवलेल्या फुलांच्या बियाणांची रोपे तयार होतात. जर ती रसायनमुक्त पध्दतीने फुलवलेली असतील तरच.. असो…

तर अशी ही दोन कारणे वरील फुलांची बियाणे रूजवून येण्याची वा न येण्याची आहेत.

अशा वेळेस नर्सरीतील तयार फुलांची रोपे आणून लावावीत. बरेचदा झेंडू व झेडूंचे प्रकारातील रोपे तयार होतात. पण शेवंतीचे रोपे हे शेवंतीच्या फुलापासून होण्यापेक्षा त्याच्या फांदीपासून होण्यास जास्त संभावना असते.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग,नाशिक. 9850569644

पंचमहाभूतात ईश्वराचे रूप.. लेख क्रं 38


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 38

More Videos

केमिकल्स नव्हते तेव्हां.. लेख क्रं 37


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 37

More Videos

भाज्यांबद्दल तेव्हढे सजग असतो का लेख क्रं 36


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 36

More Videos

बाग म्हणजे इंद्रधनुष्याचे रंग लेख क्रं 35


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 35

More Videos

खर्च नव्हे गुंतवणूक लेख क्रं 34


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 34

More Videos

अब दिल्ली दूर नही लेख क्रं 33


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 33

More Videos

जहा चाह वहा राह लेख क्रं 32


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 32

More Videos

प्रश्नांनाच खत पाणी घातले तर काय होईल लेख क्रं 31


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 31

More Videos

बागेला पाणी कधी द्यावे…


बागेला पाणी कधी द्यावे… (watering time)

बागेला किती पाणी द्यावे बागेला कधी पाणी द्यावे या विषयी बरेच प्रश्न असतात. तसेच त्याविषयी विविध मत प्रवाह आहेत. अर्थात हे सारे कुंडीत काय भरले आहे. प्रचलीत पध्दत म्हणते माती व खत वापरणे व दुसर्या दोन पध्दती ज्या गच्चीवरची बागेने विकसीत केल्या आहेत. पहिली पध्दतः  नारळ शेंड्या, पालापाचोळा व २० टक्के माती व दुसरी पध्दत म्हमजे  बिशकॉम वापरून भरली आहे यावर निर्भर आहे. या पध्दतीवर पाण्याची प्रमाण, त्याची वेळ ठरवता येते.  येथे साधारण पाणी देण्याची वेळ कोणती या विषयी चर्चा करणार आहे.  

पाण्याचे लाड कमी करा.. लेख वाचा..

बागेला पाणी देणे हे फार महत्वाचे व कौशल्याचे काम आहे. कारण पाण्यामुळेच मातीत असलेल्या घटकांचे वाफसा म्हणजे गंध तयार होतो व त्यातून झाडे आपले पोषण मिळवत असतात. खरं तर बागेला पाणी मोसमानुसार किती द्यावे या बद्दल मी मागे सकाळ मधील लेखात या विषयी सविस्तर सांगितले आहेच. तर बाग व आपलं नातं हे आई व लहान मुलांसारखे असेल तर पाणी देणं योग्यपणे जमते. आईला कसे कळते की बाळाला तहान लागली, भूक लागली, झोप लागली, भिती वाटते की काही टोचतय. हे ति बिनचूक समजू लागते तसेच आपल्या बागेला किती पाणी द्यावे हे  तुमचे निरिक्षण पक्के असेन तर समजू लागते. येथे मुद्दा आहे. पाणी कधी दयावे. पाणी देण्याच्या दोन वेळा सहसा आपण पाळतो. एकदा सकाळी सहा ते दहा व दुपारी पाच ते सात..

पण या वेळेत पाणी दिल्यावर काही परिणाम लक्षात आले आहे.

एकतर सकाळी पाणी देणे म्हणजे भूक न लागताच (कामाला सुरू लागण्याआधीच, कार्यप्रवण होण्याआधीच) झाडांनाच जेवू घातल्यासारखे आहे. या मुळे पाण्याचे योग्य तर्हेने वापर होत नाही. सकाळी दहा नंतर या पाण्याचा त्यांना उपयोग होतो तो पर्यंत झाडांची मुळं ही पाण्यात थोडक्यात थंडाव्यात पाय बुडवून ठेवण्यासारखे आहे. पाण्याचा संसर्ग हा मुळांना होण्याची शक्यता असते. सायंकाळी पाणी देणे म्हणजे झाडांना काम नसतांना त्यांना जेवू घातल्यासारखे आहे. येथे त्यांना अर्जिर्ण होण्याची शक्यता असते. तसेच वर सांगितल्याप्रमाणे पाण्याचा संसर्ग हा मुळांना होण्याची शक्यता असते. वरील दोनही वेळेस पाणी दिल्याने झाडं ही रोगांना बळी पडलेली दिसली.

मग यावर उपाय काय..

बागेला पाणी देण्याची  योग्य वेळ म्हणजे सकाळी दहा नंतर देणे.  कारण या काळात वातावरणात उष्मा वाढतो. कुंडीतील मातीत वाफसा तयार होण्यास गती मिळते. हीच वेळ झाडांना सुर्यप्रकाशात अन्न तयार करण्याची असते. अशा वेळेस त्यांना पाणी देणे गरजेचे आहे. म्हणजे दिलेले पाणी कुंडीतील माती पडल्याबरोबरच त्याचा उपयोग, वापर व्हायला सुरूवात होते. म्हणजे पाणी हे मुळांजवळ साठून राहत नाही. तसेच वाफसाव्दारे निर्माण होणारा गंधांची प्रक्रिया योग्य प्रकारे होते. या वेळेस पाणी दिल्याने झाडांची वाढ चांगली झालेली दिसली. तसेच रोगराई पासून दूर राहिलेली दिसली.

याला एक शेतीचा दाखला पण आहे. पन्नास शंभर वर्षापूर्वी मोटेने पाणी दिले जायचे. सकाळी शेतात गेल्यावर सुरूवातीची कामे आटोपली की घरून न्याहरी यायची ती खाऊन झाली की शेताला पाणी दिले जायचे ते दुपार जेवणापर्यंत त्यांनतर आराम व शेतातील इतर कामे केली जायची. आपले पूर्वज फार हुशार होते. त्यांनी शेतीही निसर्ग समजून केली. म्हणून अनेक वर्ष ते पिढ्यापिढ्या ते चालत आले. आताच्या आधुनिक युगात हे ज्ञान कालबाह्य ठरवण्यात आपण यशस्वी झालो नि पायावर कीड नाशकांचा धोडां पाडून घेतलाय. असो.

 तेव्हा नक्की हा प्रयोग करून पहा… तुम्हालाही काही नाविण्य आढळल्यास नक्की कळवा.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग नाशिक. 9850569644

प्रॅक्टीस मेक परफेक्ट लेख क्रं 30

पर्यावरण, आरोग्य, बाग बगीचा, होम कंपोस्टींग विषयीचे थोडक्यात डेली सदर


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 30

More Videos

थकलो म्हटले की शरीर थकते लेख क्रं 29

पर्यावरण, आरोग्य, बाग बगीचा, होम कंपोस्टींग विषयीचे थोडक्यात डेली सदर


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 29

More Videos

कोणती माती निसर्गपुरक


आपण पर्यावरणाचा विचार करत हाताने गणपती बनवतो त्याचे विसर्जन सुध्दा  घरी करतो. पण नंतर लक्षात येते की हाताने अर्थात गणपतीसाठी वापरलेली शाडूची माती ही बागेतील मातीत मिसळत नाही. याविषयी माहीती देण्यासाठी हा व्हिडीओ बनवला आहे.

लाडक्या गणरायाला निरोप देण्याची वेळ येते. नित्य नेमाने धुप आरती करत गणरायाशी लागलेला लळा साश्रू नयांनाने दुर करावा लागतो. कारण त्याने पुन्हा यावे म्हणून त्याला निरोप द्यावा लागतो.

पर्यावऱणाबद्ल जागृत असलेली मंडळी ही घरीच किंवा घरच्या बागेत गणरायाचे विसर्जन करतात. ते बर्याच अर्थानी फायदेशीर आहे. तशाही नद्या कुठे स्वच्छ राहिल्यात, गटारी झाल्यात. अशा पाण्यात तर गणरायाचे विसर्जन करू नका ही विनंती,  घरी विसर्जन करण्याचे कारण म्हणजे मनोभावे आनंदाने पूजा अर्चा तर करता येतेच तसेच घरचे पाणी स्वच्छ तरी असते. दूर कुठेतरी गणरायाला सोडून त्याची बिटंबना होण्यापेक्षा घरच्या बागेत विसर्जन करणे कधीही चागंले.

तर आम्हीपण या वर्षी गणपती हातानेच बनवला. सुजल गणपतीच्या मूर्ती कार्यशाळेला गेला होता. सहसा गणपती विकत आणणे टाळतो. कारण त्यात काहीही मजा, त्याच्याशी भावना जुळत नाही. हाताने केलेला गणपती कसा आपला वाटतो. सृजनांचा देव असलेला गणराया हा आपल्या हात, डोकं व भावनांनी तयार केला की तो आपला वाटतो.

तर बाजारातील गणपती आणत नाही कारण तो पॅल्स्टर ऑफ पॅरीस अर्थात पी. ओ. पी. चा बनलेला असतो. पी. ओ. पी. तसे फार घातक. ते पाण्यात मिसळले तर पाणी प्रदुर्षीत तर होतेच पण त्यांचे अशं हे बराच काळ पाण्यात असतात. तसेच यामुळे पाण्यातील जिवांची जैवविविधता संपते. अर्थात याला न्यायालयीन बंदी आहे. पण आपल्याकडे सर्वच चालतय. पण या पी. ओपी. ची वैशिष्टय म्हणजे एकतर फारच मऊ, चिकन माती असते. त्यावर सुबक व बारिक नक्षीकाम करता येते. तसेच वाळते लवकर, वाळल्यावर टणक असते. वाहतूक करता येते. तसेच मूर्त्यांना साच्यात बनवता येतात. त्यामुळे त्याचे व्यापारी उत्पादन करता येते. त्याच्या निर्मितीस फार कौशल्य लागत नाहीत. फार फार तर रंगरंगोटीसाठी कलाकार असणे गरजेचे असते. पण घी देखा लेकीन बडघा नही देखा अशी गमंत या पी. ओ. पी. ची असते.

तर या खालोखाल येतो शाडूचा गणपती… पी. ओ.पी. नको ना.. मग घ्या शाडूचा गणपती… हे म्हणजे दगडा पेक्षा विट मऊ या अर्थाने पी. ओ.पी. पेक्षा शाडू माती चांगली. पण शेवटी ती सुध्दा घातकच. ही माती दिसालयला भुरकट असते. या मातीचे वैशिष्ट म्हणजे ही पण फार मऊसूत असते. तिलाही बर्यापैकी नक्षीकाम करता येते. पण साच्यात बसवता येत नाही. याला हातानेच बनवावे लागते. वाळायला वेळ लागतो. व्यापारी उत्पादन करता येत नाही. पाण्यात लगेच विरघळते. पण ही शाडूची मातीसुध्दा माती व पाण्याच्या आरोग्यासाठी घातकच आहे. ही माती बाहेरच्या राज्यातून येते. खरी शाडू माती म्हणजे नदी पात्रात साचलेला गाळ, त्यापासूनही फार सुंदर मूर्ती बनत असते. पण आता गाळ कुठे सापडतो. त्यात काचेचे, प्लास्टिकचे तुकडे. बरच काही असतात आता ति औषधालाही मिळणार नाही. पण मागणी आहे ना मग करा पुरवठा कुणाला काय कळतयं मग यालाच शाडूची माती म्हणू लागते. मला तर शंका आहे. ही विविध रसायनं, माती मिसळून तयार केली जात असावी. नाहीतर एवढा पुरवठा होतो कसा…  तर ही शाडूची माती पाण्यात विशेषतः नदी पात्रातील झर्यांच्या तोंडावर जावून बसली तर झरे बंद होतात. एवढी ती घट्ट, चिकट असते. तर  वाळल्यानंतर टणक असते. शाडूची माती ही बागेत टाकली तर ति इतर मातीत मिसळत नाही. तिच्यात बिज रूजत नाही. फार चिकट असते. तसेच वाळली तर टणक गोळे तयार होतात. व ओलीच राहिली तर चिकट राहते. खुरपी करतांना ति विळ्याला चिकटते. थोडक्यात शाडू माती पर्यावऱण पूरक नाही हे लक्षात घ्या.

या पेक्षा लालमातीचा, काळ्या मातीचा, देशी किंवा गिरगाईच्या गोमय अर्थात शेण मातीचा गणपती बनवणे हे कधीही चांगले. वरील पी. ओ.पी. व शाडू मातीसारखा कोणताही दोष नसतो. ही माती आपल्या बागेत सहजतेने वापरू शकतो. तसेच यावर नैसर्गिक रंग ही छान बसतात. माती विरघळते. ति माती इतर झाडांना पोषक ठरते.

तर मग ठरवा तुम्ही पुढील वर्षी कशाचा गणपती बनवणार…

ऑक्टोबर महिण्यात बागेत करावयाची कामे…


ऑक्टोबर महिण्यात बागेत करावयाची कामे…

ऑक्टोबर महिना हा बागेसाठी फार महत्वाचा आहे. कारण ऑक्टोबर महिना हा पावसाळा ऋतू संपून हिवाळा ऋतूची सुरवात होणार असते. हिवाळा हा पुढे फेब्रुवारी पर्यंत असतो. या काळात वातावरणातील तापमान बर्यापैकी खाली आलेले असते. या काळात नव्याने बिया रूजणे जरा अवघड असते. त्यासाठी निसर्गाने पावसाळी हवामानानंतर बिज अकुंरण्यासाठी ऑक्टोबर हिटची तरतूद केली आहे. असो..

तर या ऑक्टोबर महिण्यात पुढील प्रमाणे कामे करणे फार गरजेचे आहे.

माती वाळवून घ्या… पावसाळ्यात सतंतधार पावसामुळे म्हणा किंवा रिपरिपीमुळे माती घट्ट झालेली असते. काही भाजीपाला आता पूर्ण तयार होऊन निघालेला असतो. अर्थात काही कुंड्या, वाफ्यातील जागा रिकामी झालेली असते. अशा वेळेस नव्याने बिया लावण्यासाठी किंवा रोपे लावण्यासाठी माती ही वाळलेली असणे फार गरजेचे आहे. माती सतत ओली असल्यामुळे त्यात विषाणूची, मातीतील किडीची वाढ झालेली असते. ही वेळीच नियंत्रण होण्यासाठी माती वाळवणे गरजेचे आहे. माती वाळवण्यामुळे मातीत किड, विषाणू हे मरून जातात. त्यांचे जैवखत हे मातीत मिसळते व त्यांचे खत हे पुढील झाडांसाठी उपयुक्त ठरते. तसेच माती वाळवल्यामुळे बियाणं रूजवण्यासाठी पोषक जागा तयार होते. ओल्यामातीमुळे बियाणं हे रूजत नाही. कारण त्यात काही हानीकारक तत्वांची, रसायनांची गंधाची वाढ झालेली असते. त्यामुळे बियाणें शभंर टक्के रूजण्यासाठी माती वाळवणे गरजेचे आहे.

Advertisements

कोणत्या बियाणे लागवड कराल.. या महिण्यात सर्वच प्रकारच्या बियाण रूजण्यासाठी पोषक असते. तसेच पालक, धने, भेंडी, गवार, कारले या सारख्या नाजूक बियांसाठी ऑक्टोबर हिट पोषक असते. तसेच काकडी, ढेमसे, एक्सोटिक्स भाज्यांची बियाणे व रोपे रूजण्यासाठी पोषक आहेत.

रिपॉंटींग साठी योग्य काळः ऑक्टोबर नंतर तुम्ही जानेवारी पर्यंत कुठल्याही काळात जून्या झाडांची माती बदलावयाची असल्यास थोडक्यात रिपॉटींग साठी योग्य काळ असतो. कारण वातावरणातील गारव्यामुळे रिपॉटींग केलेल्या झाडांच्या मुळांना शॉक बसत नाही. थोडक्यात झाडे मरत नाही.

ही काळजी घ्या.. परतीचा पाऊस लांबला असेल अर्थात तो येत असेन तर थोडा धिऱ धरा. कारण वातावरणात उष्मा वाढलेला असला तरी येणार्या पावसामुळे बियाणे हे सडू शकते. तर कधी कधी ऊन पावसामुळे बियाणे जोमानेही रूजून येते. हे प्रयोग करत राहिले पाहिजे. एकाद्या वेळेस अपयश आले तर माघार घेवू नका.  पुन्हा पुन्हा बियाणे लागवड करत रहावी.

झाडांची कंटीग करावीः उन्हाळ्यात येणार्या फुलांच्या झाडांची आता कंटीग करण्याचा काळ योग्य आहे. वाढल्या तापमानामुळे त्यास जोमाने फुटवा येतो. उदाः मोगरा, गुलाब, कंदवर्गीय फुलेझाडे. इ. तसेच मोठ्या झाडांची हलकी छाटणी करणे गरजेचे असते.

आगावू खताची तरतूद आधीच करून ठेवाः पुढील काही महिण्यात झाडांची अन्न बनवण्याची प्रक्रिया ही मंदावलेली असते. अशा वेळेस त्यांना वरखतातून पोषक द्रव्ये, खतं देणे गरजेचे असते. अशा वेळेस हाताशी उत्तम प्रकारे शेणखत असणे गरजेचे असते.

संदीप चव्हाण, गच्चीवची बाग, नाशिक. 9850569644

घरच्या भाज्या काळाची गरज लेख क्रं 28

पर्यावरण, आरोग्य, बाग बगीचा, होम कंपोस्टींग विषयीचे थोडक्यात डेली सदर


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 28

More Videos

भाजीपाला उत्पादन मार्गदर्शन कार्यशाळा साहित्य


शेतावर ऑरगॅनिक भाजीपाला पिकवण्यासाठी गच्चीवरची बाग तर्फे खालील विषयावर दोन दिवसीय मार्गदर्शन केले जाते. त्यात खालील विषय सहभागीना प्रात्यक्षिकातून समजावले जातात. विषय खालील प्रमाणे

कंपोस्टींग, संजीवक, कीड नियंत्रक, व्हेजेटेबल बेड, बियाणं लागवड, रोपवाटीका, सादरीकरण

१)कंपोस्टींग 

अ)aerio Bricks Composter 1200 विटा.. फावडा,

आ)डेव्हील डायजेस्टर  २०० लिटर ड्रम, एक पोतं नारळ शेंड्या, एक पाटी विटांचे तुकडे,  पाच पोती सुका पालापाचोळा,

२)संजीवक

अ)जिवामृत  १० किलो देशी गायीचे शेण, १ किलो गुळ, १ किलो बेसनपिठ, २०० लिंटर रिकामा ड्रम, १० लिंटर देशी गायीचे गोमुत्र, १५० लिटर पाणी

आ)ह्यूमिक जलः १ किलो साधे रेशनचा शिजवलेला तांदुळ, रिकामा माठ

इ)गारेबज इंजाईम  :  एक किलोखऱकटे अन्न ( शिळा भात पोळी, भाजी) हिरव्या भाज्यांचा कचरा १ किलो, २० लिटर बादली.

ई)वर्मी वॉश  :  २० लिटर रिकामी बादली, वाळेलेलं शेण्या किंवा गोवर्या, २०० ग्रॅम गांडुळ

उ)घन जिवामृत १० किलो देशी गायीचे शेण, १ किलो गुळ, १ किलो डाळीचे पीठ,

ऊ)गांडुळखत प्रकल्पः सुकेशेण, गांडुळे चार बाय पाच प्लास्टिक कागद. टिकाव, फावडे.

३)कीड नियंत्रक:

अ)गोमुत्र : 1 लिटर गोमुत्र , एक लिटर रिकामी बाटली

आ)दशपर्णी :  एक एक किनो पाला (सिताफळ, कडुनिंब, कन्हेर, पपई, रूई, बकाम, करंज, निर्गुडी, टणटणी, एरंड, गुळवेल,) १० किलो देशी गायीचे शेण, ५० लिटर गोमुत्र, १०० लिटरचा रिकामा ड्रम.

इ)लमितः अर्धा अर्धा किलो लसून, गायछाप २ पुड्या, मिक्सर, बादली, साडीचा कपडा, स्प्रेपंप

ई)चुल्हीतील राखः चाळणीने चाळलेली

उ)निबार्कः १ किलो कडूनिंब पाला, एक पातेले, गॅस

ऊ)लाईट टॅपः पिवळा नाईटबल्ब, २ मीटर वायर. खराब ऑईल. परातीसारखे भांडे

४)र्व्हेजेटेबल बेडः  १०० चार इंच बाय नऊ इंच विटा, पाच पोती सुका पालापाचोळा, सुकी माती, एक पोत नारळ शेंड्या, १० किलो खत.

५)बियाणे लागवडः विविध भाज्यांच्या बियांची पाकीट.

६)रोपवाटीकाः १ पाटी लाल माती, एक पाटी खत १० विविध आकाराच्या काळ्या प्लास्टिक नर्सरी पिशव्या 

७)सादरीकरणासाठी एक लॅपटॉप किंवा टीव्ही.

सादरीकरणात विविध खतं व कीड ओळख व नियंत्रक कशी तयार करावीत, त्याचे महत्व, त्याची व्यापकता, बियाणं निवड, बियाणे लागवड व कालावधी व प्रक्रिया, बिज संस्कार, एकात्मिक कीड नियंत्रणांच्या पध्दती, मल्टीलेअर फार्मिंग (भाजीपाला, फळभाज्या, वेलवर्गीय, कंदमुळे, फळझाडे, एक्सोटींक्स भाज्या) खत म्हणजे काय, खताचे प्रकार,

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग,नाशिक.

हा निसर्ग एकदा अनुभवाच लेख क्रं 27

पर्यावरण, आरोग्य, बाग बगीचा, होम कंपोस्टींग विषयीचे थोडक्यात डेली सदर


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 27

More Videos

दान एक रूपयाचे – पर्यावरण संवर्धनाचे

आपल्याला लेख, व्हिडीओ आवडल्यास आम्हाला किमान १ रूपया ते पुढील ऐच्छिक दान करा.


गच्चीवरची बाग ही पर्यावरण संवर्धन करणारी उद्मशीलता आहे. मार्च २०२२ मधे दहाव्या वर्षात पदार्पण करत आहे. एकादं बिज आकाशातून येवून मातीत पडावं. नि त्याला काळाने प्रतिकूलतेपासून झाकलं जावं. व योग्य वातावण मिळावं. त्याच कुणीतरी पालकत्व स्विकारावं या प्रमाणे गच्चीवरची बागेचे बिजाचे २००१ मधेच नाशिकच्या मातीत धुळपेरणी झाली. ते २०१३ पासून अंकुरल व रूजलं व त्याचं आम्ही पूर्णवेळ पालकत्व स्विकारले. याचे पूर्णवेळ पालकत्व स्विकारतांना पर्यावरण प्रेमीनी स्वागत केलं कारण लोकांच्या प्रश्नांना शंकाना कुणीतरी पूर्णवेळ उत्तर देणारं हवं होते. तर या बिजाने अंकुरण्यापासूनच नाशिककरांना आपलेसे केले. अंकुरण्यापासूनचा हा प्रवास आता रोपट्या पर्यंत म्हणजे दहाव्या वर्षात प्रदार्पण करत आहे. गच्चीवरची ऑरगॅनिक भाजीपाल्याची बागेचा डेमो प्रयोग, गच्चीवरची बाग एक्सटेंशन व व्हर्च्युअल प्रझेन्स या तिन ठिकाणी काम करतांना या रोपट्याला पाच फांद्या डवरल्या. त्या म्हणजे Grow, guide, Build, Products, Sales N Services…

हा सारा डोलारा आता बर्यापैकी बहरू लागला लागला. पण मध्यतंरी कोरोनाच्या वावटळीमधे कोडमडायला आलं होते. पण त्याला नाशिककरांनी, पर्यावरणप्रेमीनी जोर लावून तुटू दिलं नाही. खरं तर गच्चीवरची बाग हे पर्यावरण प्रदुर्षनाच्या सागरात आत्मशोधाला निघालेले जहाज आहे. त्याचा जाब विचारायला कुणीतरी असावं असा म्होरक्या मी आहे. पण याला पुढे नेण्याची, वल्हवण्याची ताकद लावणारे नाशिककर व पर्यावरण प्रेमी आहे. मी फक्त नाममात्र. खर श्रेय तुम्हा सगळ्याचे आहे.

कोरोना संकटात वाकलेल्या फांद्या तुटता तुटता वाचल्या पण जखमा अजून ओल्या आहेत. येत्या काही महिण्यात किंवा वर्षभरात त्या बर्या होतील. आम्ही तशी पावले उचलली आहेत. आम्ही नेहमी सांगत आलो की आम्ही बाय प्रोफेशन हे करत असलो तरी आमची पर्यावरण संवर्धनाची ही पॅशन (आस) आहे. आपल्याकडून सातत्याने वरील पाच फांद्याव्दारे सुर्यप्रकाश मिळत आहे. म्हणूनच तर जगण्यासाठी अन्न तयार होतेय.

यातील सर्वात महत्वाचा भाग आहे. लोकांना मार्गदर्शन Guide करणे होय. ते आम्ही युट्यूब ( Home Grow vegetable Services- गच्चीवरची बाग नाशिक) , कंन्टेन्ट ब्लॉग www.organic-vegetable-terrace-garden.com या व तसेच व्हाट्सअपच्या माध्यमांतून करत आहोत. होम कंपोस्टींग व घरी भाज्या उगवणे हे मुख्य काम आहे. त्या संदर्भात लोकांना वाचता येईल, डोळ्यांवर विश्वास बसेन असे काम उभे करत आहोत.

यातील सर्वात महत्वाचे म्हणजे कंन्टेन्ट ब्लॉगला दरवर्षी भेट देणार्या वाचकांची संख्या पन्नास हजाराच्या घरात पोहचली आहे. या वर पाचशे पेक्षा अधिक लेख व २५० पेक्षा व्हिडीओस आहेत. हे संकेतस्थळ चालविण्यासाठी वर्षाचा खर्च पंचवीस हजार आहे. माझी आपल्याला विनंती आहे की आपणास हा लेख, किंवा युट्यूबवरील व्हिडीओ आवड्यास आपण फक्त कमीत कमी एक रूपया व तेथून पुढे रक्कम तुमच्या ऐच्छिकतेनुसार डोनेट करावा. जेणेकरून आमचा उत्साह वाढेल. (वाचन अर्थात पर्यावरण दान कर्त्त्याची यादी आम्ही संकेतस्थळावर वेळोवेळी प्रकाशीत करणार आहोत.) तसेच त्यातून निर्माण होणारा पैसा हा संकेतस्थळ जिवंत (चालू वर्ष व पुढील वर्ष) रहाण्यासाठी वापरता येईल. तेव्हा कृपया हा लेख इतरांनाही पाठवा. त्यासाठी आमचे प्रयत्न वर दिलेल्या संकेतस्थळावर जावून तपासून शकता.

(सदर उपक्रम हा आपल्या पुढील पिढीसाठी आकार घेत आहे. कारण यात आरोग्य, पर्यावरण, सामाजिक प्रश्नावर काम करणारा आहे. तसेच जल, जंगल जमीन या विषयीच्या संवर्धनासाठी कार्यरत आहे. अशी सर्वव्यापी संकल्पना जगवणे, टिकवणे फक्त गावकरांच्या हाती आहे. कारण राव त्यांच्या पुढील पिढ्या मजबूत करण्यात गुल आहे. त्यामुळे रावं न करी ते गावकरी म्हणून जगनाथ्थाच्या हाती हा रथ सोपवत आहे. आपल्या सहकार्याच्या अपेक्षेत.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

सोबत QR कोड देत आहे. किंवा (9850569644 G Pay, Phone Pay) किंवा UPI id देत आहे.

हा छंद देई मकरंद लेख क्रं 26

पर्यावरण, आरोग्य, बाग बगीचा, होम कंपोस्टींग विषयीचे थोडक्यात डेली सदर


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 26

More Videos

भाज्यांना चव कुठयं ? लेख क्रं 25


घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,,

आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी …

लेखमाला… लेख क्रं 25

More Videos