potting mix (Biomass shredding compost) हे असं मटेरिअल आहे जे कधी पाहिलं नव्हत. त्याचा उपयोग करून पहा.. भाज्याच भाज्या…
potting mix (Biomass shredding compost Material)
आपणास माहीतच आहे की गच्चीवरची बाग मागील १२ वर्षापासून भाजीपाला निर्मितीमधे काम करत आहे. बाग काम हे सहज सोपे व्हावे म्हणून आम्ही नवनविन प्रयोग व उत्पादने तयार करत आहोत. कुंडी वजनाला हलकी, रोपनां पोषक ठरेन व ति पण बराच काळ चालेल यासाठी आम्ही विशिष्ट पध्दत वापरत होतो. ती पध्दत आम्ही अजूनही काही सेटअप मधे वापरत आहोतच. तसेच ही पध्दत आता सर्वदूर सुरू झालीय य़ाचा आनंदही वाटतो.
त्यात नारळाच्या शेंड्या, पालापाचोळा असे ऐंशी टक्के व खत आणि माती विस टक्के प्रमाण वापरतो. ति पध्दत कुंडयानां निरंतर खताचा पुरवठा करतेच. पण दिर्घकाळ चालले. नैसर्गिक संसाधने तीच आहेत पण त्यात आता नवीन गोष्टीचा थोडक्यात इंप्रुव्हमेंट केली आहे. थोडक्यात वरील सार्या गोष्टीचा आम्ही चुरा करून घेतो. जेव्हां त्याचा बारीक चुरा करून बघितल्या व त्याचे प्रयोग करून बघितले. विशेषतः यात भाजीपाला लागवड करून पाहिला. त्याचे छान परिणाम समोर आलेत. आपण ते पहावयास येवू शकता.
यालाच आम्ही BISHCOM असे म्हणतो. यात वेगवेगळ्या गोष्टींचा समावेश करतो. थोडक्यात आम्ही Potting Mix तयार केले आहे. Natural potting mix (Biomass shredding compost Material) याचे फायदे…
मातीत मिश्त्रण करून टाकल्यास योग्य तो वाफसा तयार होतो. (वाफसा मुळे रोपांची वाढ छान होते)
अन्न मुळ्या वाढून झाड व फळ वाढीचा वेग वाढतो.
फक्त माती व खत टाकल्यामुळे कुंडी जड होते. potting mix (Biomass shredding compost Material) टाकल्यामुळे कुंडी हलकी होते.
झाडांच्या मुळाशी, कुंडीच्या पृष्ठभागावर टाकल्यास पाण्याचे बाष्पीभवन कमी होते.
Aerobic composting करतांना लाकडाच्या भुसा ऐवजी Biomass shredding compost वापरल्यास Home Composting गतीने होते. कारण Natural Potting Mix BISHCOM हे कंपोस्ट करतांना वापरलं तर ओल्या कचऱ्यातील पाणी शोषण करून moisture maintain करण्यास मदत करते.
तुम्ही २० टक्के माती, १० टक्के विविध खतं व ७० टक्के Shredding material compost एकत्र करून वापरू शकता
Potting Mix
Natural Potting Mix २० Kg packing उपलब्ध….
हे मॅझीकल Potting Mix ३ प्रकारात उपलब्ध आहेत.
१) प्लॅटिनम २) गोल्डन ३ सिल्व्हर
सविस्तर पुढील प्रमाणे….
३) सिल्व्हर या प्रकारात फक्त Biomass Shredding Compost Material BISHCOM मिळेल. ( 20 Kg Packing bag X 16/- kg= 320/- + Dilevery charges in nashik 50/-
हे खत आहे का? हो, use as mulching, fertilizer, potting mix, composting powder, असा विविधतेने वापर करता येतो
२) गोल्डन या प्रकारात BISHCOM ( 20 Kg Packing bag X 16/- kg= 320/- + लाल माती 100/- सिमेंटच्या आकाराची बॅग्जस मिश्त्रण मिळेल Dilevery charges in nashik 50/-
१) प्लॅटिनम या प्रकारत BISHCOM + लाल माती+ व नैसर्गिक खते ( शेणखत निमपेंड, तंबाखू पावडर यांचे योग्य प्रमाणात मिश्त्रण मिळेल.
( 20 Kg Packing bag X 16/- kg= 320/- , माती 100/- विविध खतं 16 kg, 475/- Dilevery charges in nashik 50/- to 250/-
वरील मिश्त्रण तुम्हीही तयार करू शकता. किंवा आपणास तयार हवे असेन तर फक्त प्लॅटिनम प्रकारातील potting Mix मिळेल.
प्लॅटिनम प्रकारातील potting Mix हे अन्नपूर्णा बॅग असेन तर २५०/- प्रमाणे व होलसेल हवे असेल तर २० लिटर रंगाची बादली भरून ३०० रू. + Dilevery charges वेगळे.
प्लॅटिनम प्रकारातील potting Mixer हेच अन्नपूर्णा बॅग मधे वापरले जाते.
चहाचा चोथा असाही आपण कुंडीतील मातीत मिसळला तरी चालतो. मात्र कुंड्या चार-पाच तरी असाव्यात म्हणजे टर्न बाय टर्न प्रत्येकाला खत मिळते शिवाय एकाच कुंडीत त्याचा थर तयार होत नाही. तर न धुताही आपण चहापत्ती वापरू शकतो.
How to use leftover tea powder in home garden practices
टी बॅग्ज्स व चहाचा चोथा
बाग नेहमीच सदाबहार राहण्यासाठी आपण सारेजण सर्वच प्रयत्न करून पहात असतो. झाडांना वेगवेगळी खते देणे, मग काही तयार खते ही बाजारातील असतात. तर काही घरातील कचरा व्यवस्थापनातून त्याचे कंपोस्ट खत तयार करून वापरतो. तर कधी हिरव्या खरकट्या अन्नाचे द्रावण सुध्दा वापरत असतो. असाच एक पदार्थ म्हणजे उकळलेल्या चहाची उललेली चहापत्ती अर्थात चहाचा चोथा..
हा एक नेहमीच उत्पादीत होणारा पण वाया जाणारा खताचा स्त्रोत आहे पण आपण त्यात बागेसाठी बर्याच उपयुक्त पोषक घटक आहेत. त्याचा उपयोग, त्याचे परिणाम आपण पहाणार आहोत.
मुळात बरेच जण चहा गाळून झाला की चहाच्या चोथ्याची गाळणी ही नळाखाली धुतात. त्याने चहातील साखर निघून जाते व परिणामी कुंड्यात ते टाकले की मुंग्या लागत नाही. खर तर असं करू नये. पाणीही वाया घालवतो. नि राहिला मुंग्या या काही फक्त चहाच्या चोथ्यानेच होतात असे नाही. त्या असेही जैविक पधद्तीने बाग फुलवत असल्यास होत असतात. आणि आपल्याला बागेत मुंग्याची शक्यता वाटत असल्यास सरळ त्यात पाणी मिसळून कुंड्याना द्राव्यखत म्हणून द्यावी. मुंग्याचाही प्रश्न मिटतो व पाणीही वाया जात नाही.
तर चहाचा चोथा असाही आपण कुंडीतील मातीत मिसळला तरी चालतो. मात्र कुंड्या चार-पाच तरी असाव्यात म्हणजे टर्न बाय टर्न प्रत्येकाला खत मिळते शिवाय एकाच कुंडीत त्याचा थर तयार होत नाही. तर न धुताही आपण चहापत्ती वापरू शकतो.
शक्य झाल्यास एका सच्छिद्र बॅगेत चहा पत्ती गोळा करावी. ती टांगून द्यावी म्हणजे हवा लागून त्यातील पाणी उडून जाते. अशा बॅगेतील पत्ती आपल्याला आठवडा- पंधरा दिवसातून एकदा प्रत्येकाला खत म्हणून देवू शकतो.
तसेच एकाद्या ताटलीत किंवा डब्यातही चहा पत्ती गोळा करू शकतो. त्याचा आंबट वास किंवा दुर्गंध येत नाही. फक्त त्यात पाणी साठायला नको एवढीच काळजी घ्यावी. म्हणजे ती वापरतांना गाळ हाताला लागणार नाही.
वाळवलेल्या चहा पत्तीचा वापर आपण वरखत म्हणून करू शकतो. तसेच वाळलेल्या चहापत्तीचा तसेच वापरेल्या टी बॅग्जसचा ( दोरे व स्टेपल्स पिन काढून टाकाव्यात) कुंड्या भरण्यासाठी कोको पिठ सारखा वापर करू शकतो.
गुलाबाच्या झाडांला चहापत्तीचे खत उत्तम लागू होते. फुलांची संख्या व आकार वाढतो. अर्थातच फक्त चहापत्ती देवूनच गुलाब फुलतात ही चुकीची धारणा आहे. इतरही काही गोष्टी पुरवावे लागतात. तसेच त्यातील टॅनिक असिड मुळे जमीन सुपिकता वाढण्यास मदत होते. तसेच होण्यास मदत होते. मातीत हवा खेळती राहते. कंपोस्टीग हे सहज रित्या होत असल्यामुळे वेळोवेळी झाडांना खत मिळतेच पण गांडुळेही त्याला पचवतात.
संदीप चव्हाण, नाशिक, महाराष्ट्र में रहते है। पिछले चार साल से गारबेज टू गार्डन तंत्र को लेकर नाशिक में जहर से मुक्त सब्जिया और बागवानी बनाने के लिए लोगोंको प्रेरीत करते है। उनका सपना है की लोग अपने छोटी छोटी कौशिसे व्दारा जहर मुक्त सब्जिया घरपर ही उंगाये, पर्यावरण का खयाल रखे और निसर्ग के साथ जुडे रहे। इसलिए खेती की जरूरू नही है। शहर में जो भी जगह उपलब्ध है जैसे की (पंराडा, टेरेस, बाल्कनी, विंडो) उसीमें उपलब्ध नैसर्गिक संसाधनो (किचन वेस्ट, सुखे पत्ते,) के साथ और जो भी उपलब्ध वस्तूंए में बागवानी करने के लिए प्रेरीत करते है। आज शहर में डंपीग ग्रांऊड की समस्या बढ रही है। अगर लोगों ने इस तरह किचन वेस्ट का जगह ही पर उसका सुखाकर इस्तेमाल किया तो डंपीग ग्रांऊड की समस्या नही रहेगी। और यह एक कारगर व आसान तरीका है। किचन वेस्ट का कंपोस्टिंग बनाने की कोई जरूरी नही.. ऐसा उनका कहना है। खाद बनाना यह प्राकृतिक के खिलाफ है और उसमें समय का गवाना है यह उनका मानना है।
इसलिए वह पिछले १२ साल से प्रयत्न कर कर रहे है। इस प्रयत्नों के पिछले चार साल में अपने परिवार के लिए उपजिवाका का माध्यम बनाया है। उनके साथ उनका परिवार और दो लोगों को भी रोजगार की प्राप्ती होती है।
जहर मुक्त खेती की आज बहूत जरूरी है। इसके बारे में लोगों को जागृत करना और निसर्ग के प्रती उनका सहयोग लेना जरूरी समजते है। इसलिए उन्होंने एक देशी नस्ल की गाय पाली है। उसीके गोमुत्र और गोबर से टेरेस फार्मिंग में उपयोग करते है। इस काम को गती मिलने के लिए लंबे प्रयोसो के बाद एक चार पैयावाली गाडी खरेदी है। उसीसे थोडा आसानी हो गयी है। लेकीन यह सब कर्जा है। और कुछ कुछ करना है। उसके लिए और कर्जा मिलना मुश्किल है। और उनके सपने की कडी में कुछ साधनों की कमतरता है। अगर निचे नमुद कियें हुंए साधन का जुगाड हो जाता है तो में पर्यावरण के क्षेत्र में लोगोंका और बडी मात्रा में सहयोग ले सकत है। और अपनी सिंमेंट की निस्तेज वंसुधरा को हरे हरे रंग के कुछ रंग भरना चाहते है।
Petrol Shredder machine 65000/- छत पर बागवानी के लिए 80 % बायोमास ( नारियल के छिलके, गन्ने का छिलके, पेड पौध्दे के पत्ते, सुका हुआ किचन वेस्ट और 20% मिट्टी और खाद का उपयोग करते है। उपरोक्त मशीन व्दारा जो भि बायोमास लोगोव्दारा फेका या जलाया जाता है। उनको क्रश करके उपयोग कर सकते है। इससे दो फायदे है। एक कम जगह में जादा से जादा संग्रहीत कर सकते है। और ट्रान्सपोर्ट के लिए सुविधा होगी।
किताब प्रकाशन 75000/- अब गच्चीवरची बाग ( टेरेस फार्मिंग) ये किताब की व्दितीय आवृत्ती प्रकाशीत करना चाहते है। जो स्वः एक प्रशिक्षण पुस्तिका की तरह होगी। ताकी इसे पढकर इच्छुक लोंग अपने घरपे ही किताब पढकर छत पर बागवानी कर सकते है। इससे पर्यावरण के क्षेत्र में बढा काम खडा रह सकता है।
बफींग machine 10000/- मंदीर से जमा किए नारियल के कठीण कवच से मैं किचेन्स बनाना चाहते है। कुछ चिंजे हातोसेही बनायी है इसमें बहोत सारा वक्त लग जाता है। उपरी मशीन अगर मिल गयी तो मैं कोकोनट शेल से अलग अलग चिंजे बना सकते है। जो पर्यावरण पुरक होगी। और स्थानिक महिलांए के लिए रोजगार की प्राप्ती होगी।
Total amt: 150000/-(1.5 lakh)
उनके कार्यपर युट्यूब पर एक फिल्म है उसे हर रोज २५० लोग देखते है। इसी विषय में मैने लोकसत्ता इस वर्तमान पत्र में एक साल कॉलम लिखा है। इसी काम की विविध माध्यमों व्दारो समाचार पत्र में जीवन परिचय प्रकाशित हुए है।
You must be logged in to post a comment.