दहाव्या वर्षात पदार्पण करतेय गच्चीवरची बाग.


गच्चीवरची बाग आता नऊ वर्षाची पूर्ण होतेय. मार्च २०२१ पासून दहाव्या वर्षात पदार्पण करत आहे.

फक्त ऐकले होते शहरी शेती केली जाते. पण ति कशी करतात. काय करतात. काहीच माहित नव्हते. २००५ पासूनच प्रयोगांना सुरूवात झाली होती. पण त्याही आधी मला कचरा व्यवस्थापनात विशेष रूची होती. पुणे मुंबई सारखी नाशिकची स्थिती होऊ नये म्हणून आपण काय करू शकतो. त्यात नाशिककरांचा सहभाग कसा घेवू शकतो हाच तो काय विचार होता. होम कंपोस्टींगवर प्रयोग करता करता नैसर्गिक, विषमुक्त, रसायनमुक्त भाज्या पिकवण्याकडे अर्थात शेती कडे कल वाढला. पण कंपोस्टींग विषय काही डोक्यातून जात नव्हता. प्रयोग करता करता चिंतनातून या दोनांची सांगड घातली गेली नि मागे वळून पाहिलेच नाही. प्रत्येक प्रयोग यशस्वी होत गेला. गच्चीवरची बाग पुस्तक प्रकाशीत केले. नि याला पूर्णवेळ देवून अर्थाजनाचे साधन होईल याचा कधीही विचार नव्हता. पण बागप्रेमीचा पाठींबा मिळत गेला. भांडवल गुंतवून हळू हळू व्यवसायात अर्थात पूर्ण वेळ काम करण्याचे ठरवण्यात आले.

आज आम्ही तीन विषयात काम करत आहोत.

कंपोस्टींग…

यात होम कंपोस्टींग, झाडपाल्याचे कंपोस्टींग, गुरा ढोरांच्या शेणाचे कंपोस्टींग करत आहोत. हे सारे जैविक कंपोस्टींग करण्यासाठी विविध प्रकारचे सेटअप तयार केले आहे. जे कचर्याच्या स्वभाव, आकार, उपलब्ध जागा, दिला जाणारा वेळ, पैशाची गुंतवणूक व उपलब्ध जागा या नुसार तयार केले आहेत.

गार्डेनिंग...

या विषयात आम्ही ऑरगॅनिक पध्दतीने भाजीपाला उत्पादन, फुलझाडे व फळझाडांचे संगोपन व वाढ, उत्पादनावर काम करत आलो आहोत.

स्पेस डेकोरेशेन …

या विषयात विविध उपलब्ध जागेत निसर्गाचे सानिध्य कशा प्रकारे तयार करता येईल या विषयी हॅंडमेड उत्पादने तयार केली जातात. व त्यात निसर्ग फुलवला जातोय.

आज गच्चीवरची बाग नाशिकचे काम पाच विभागात करत आहे.

Grow : ऑरगॅनिक पध्दतीने भाज्या उगवतो व उगवून देतो.

Guide : यासाठी इच्छुकांना विविध सोशल मिडीयाव्दारे मार्गदर्शन करतो.

Build: भाज्या उगवण्यासाठी उपलब्ध जागेनुसार सेटअप तयार करतो.

Products : ऑरगॅनिक भाज्या उगवण्यासाठी लागणारे संबधित गोष्टीचे उत्पादनं करतो.

Sale N : ही उत्पादनांची आम्ही ऑनलाईन ऑफलाईन विक्री करतो.

Services : उपलब्ध जागेत फळझाडे, फुलझाडे, भाजीपाला उत्पादनांसाठी सेवा सुविधा पुरवितो.

हे विभाग जसे जसे वाढत गेले. तस तसे आमच्या कामाचा विस्तार होत गेला. आजमितीला पाच ठिकाणी आमचे काम विस्तारत आहे. अर्थात ही अशी ठिकाणं आहेत जेथे आमचे काम तुम्हाला पहाता येईल, अनुभवता येईल.

Garden Lab..

गार्डन लॅब म्हणजे आमचे स्वतःचे टेरेस ज्यावर आम्ही आमच्यासाठी ऑरगॅनिक भाज्या उगवतो. ज्यात विविध तर्हेचे प्रयोग केले जातात.

Garden Studio…

गार्डेन स्टुडिओ ज्यात वरील कामासाठी लागणारे साहित्य संग्रह, रोजचे काम, उत्पादनाचे डिस्पले केले जाते. हा स्टुडिओचा आम्ही विविध तर्हेने वापर करत असतो. थोडक्यात ज्याला मल्टीपर्पज स्पेस असे म्हणू शकतो.

Garden Digital…

वरील कामकाज चालण्यासाठी ई माध्यमांव्दारे लोकांपर्यंत पोहचण्याचा प्रयत्न केला जातो. ज्यात सातत्याने जाणीव जागृती होण्यासाठी व्हिडीओ, लेख, पोस्ट करणे असे कामकाज चालते. थोडक्यात यात आम्ही जाहिरात व मार्केटिंग हे विषय हाताळले जातात.

Garden Shopy…

गच्चीवरची बागेव्दारे जे काही उत्पादने केली जातात. ती इतर जिल्हा, राज्यात पोहचण्यासाठी फ्रांचाईजी स्वरूपात गार्डेन शॉपी तयार करण्यात येत आहेत. ज्यात स्थानिकांना सहजतेने गच्चीवरची बागेची उत्पादने खरेदी करता येतील व सहकार्यांना रोजगार मिळेल या उद्देशाने सुरू आहे.

Garden community…

गार्डेन कम्यूनिटी म्हणजे आम्ही ज्यांच्या घरी भाजीपाल्याच्या बाग तयार करून दिल्या आहेत ते कुटुंब होय. आजपर्यत आम्ही साडेसातशे ठिकाणी भाजीपाल्याचे उपलब्ध जागे नुसार सेटअप बिल्ड करून दिल्या आहेत. त्यांना वेळोवेळी मार्गदर्शन केले जाते.

ईथ पर्यंत प्रवास हा आमच्या एकट्याचा नव्हताच. व पुढचा प्रवास ही एकट्याने करण्यासारखा नाही. हे काम लोकांपर्यत पोहचण्यासाठी प्रत्येकाने आपाआपले पर्यावरणीय सहभाग व पुढाकार नोंदवला आहे. त्या ज्ञात अज्ञात व्यक्तिचां गच्चीवरची बाग मनापासून ऋणी आहे. कारण हा फक्त व्यवसाय (प्रोफेशन) नाही तर पर्यावरण संवर्धनासाठी आमची आस (पॅशन) आहे. ज्यात आपण सारेच हातात हात घालून आरोग्य, पर्यावरण संरक्षणाच्या  क्षितीजाकडे जात आहोत.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

गारबेज टू गार्डन online कार्यशाळा..


आपल्याला स्वतःला व इतरांना आनंदी व प्रेरीत करायचे असेल तर निसर्गाच्या सहवासाशिवाय पर्याय नाही. विक एंडला निसर्ग शोधण्यापेक्षा घरात, गच्चीवर, बाल्कनीतच निसर्ग जोपासला तर, दर वेळेस लांबच फिरायला गेले पाहिजे असे नाही. झाडांना आनंदी पहातांना, त्यांची काळजी घेतांना आपण एकमेंकाना प्रेरीत करतो, आंनदी पहातो. हेच तर घराभोवती, गच्चीवर बाग फुलवण्याचा फायदा आहे.

या संबधीतच लवकर झूम ऍप वर एक कार्यशाळा आयोजीत होत आहे. अर्थात ते तुम्ही कुठूनही join होता येईल. तर तुम्हीही सहभागी व्हा.

आयोजकः Indian Medical Association, Women Doctors wing, Nashik

विषय  गारबेज टू गार्डन, व होम कंपोस्टींग

दिनांकः गुरूवार, 30 सप्टेंबर २०२१

वेळः रात्री, ९ ते १०.

मांडणी विषय व संवादकः

टेरेस गार्डनः संदीप क. चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

होम कंपोस्टींगः दिपाली जानोरकर,

प्रवेशिका पाठवण्याची अंतिम तारिखः २८ सप्टेंबर २०२१

झूम लिंकः https://us02web.zhoom.us/j/3415720387?pwd=bUJOWEJ5NGhaRXpwl2E2QzVomMnjdz09

Meeting ID : 3415720387  Code: 419796

आयोजकांचा व्हाट्स अप न, डॉ. श्रध्दा वाळवेकर, 9422252562  डॉ. रंजना कुलकर्णी: 9822390720

गार्डन केअर शॉपी : इच्छुक विक्रेत्यांसाठी सुवर्ण संधी…

येणार्या अनिश्चित काळासाठी होम डिलेव्हरीला प्राधान्य असणार आहे. गच्चीवरची बाग गार्डन केअर शॉपी सोबत तुमचा इतरकाही घरून चालणार्या उद्योगांना मदत होणार आहे.)  कृषी उद्योग असल्यामुळे कोणत्याही दुकान परवान्याची गरज नाही.)


गार्डन केअर शॉपी : इच्छुक विक्रेत्यांसाठी सुवर्ण संधी…

गच्चीवरची (रसायनमुक्त भाजीपाला) बाग हा पर्यावरण पुरक उदयोगास मार्च २०२१ रोजी आठ वर्ष पूर्ण होऊन नवव्या पदार्पण केले आहे. नाशिककरांना बागेची असलेली आवड, रसायमुक्त भाज्या निर्मितीची आस, आणि कचरा व्यवस्थापनाची धरलेली कास  या तीन गोष्टीनी गच्चीवरची बागेचे बालपण जोपासत आता संवेदनशील असे पालकत्वही स्विकारले आहे. म्हणूनच गच्चीवरची बागेने नवव्या वर्षात पदार्पण केले आहे.  आम्ही मागील आठ वर्षात विविध समाज माध्यमांव्दारे रसायनमुक्त भाजीपाला निर्मिती, गारबेज टू गार्डेन याव्दारे पर्यावरण संवर्धना विषयी जन जागृती करत आहोतच. म्हणूनच Grow,  Guide, Build, Products & sale या पाच वर्क एरिया व्दारे कामाचा, विक्रिचा व लोकसहभागाचा व्याप वाढतच चालला आहे. थोडक्यात मागणी वाढत चालली आहे. पण आम्ही नाशिकच्या एका टोकाला असल्यामुळे बाग प्रेमींना इच्छा असूनही आमचे साहित्य त्यांच्या पर्यंत पोहचवणे अवघड होते कधी कधी शक्य होत नाही. किंवा वेळ लागतो. पण झाडांना वेळेवर खाऊ पिऊ दिले तर ते आपल्याला योग्य तो आनंदाचा परतावा देतात जो पैशात मोजणे अशक्य आहे. पण पर्यावरणासाठी नाशिककरांनी हा घेतलेला पुढाकार फार ठळक व स्पष्ट आहेच. म्हणून आम्ही इथपर्यंत पोहचलो आहोत. (पुढे वाचा)

तर वरील सर्व मुदयांचा विचार करता.. आम्ही नाशिक शहरात गच्चीवरची बागेचे विविध नगरात गार्डन केअर शॉपी सुरू करत आहोत. कारण एकतर स्थानिक बाग प्रेमीना  आमची उत्पादनांची सहज उपलब्धता व्हावी तसेच लॉकडाऊन मधे गच्चीवरची बागेवर आलेले आर्थिक संकटाला तोंड देता यावे हा हेतू तर आहेच पण शिवाय यात इतर छोट्या दुकानदारांना, गृहुद्योग करणार्या महिलांना रोजगार मिळावा हा ही हेतू लक्षात घेतला आहे. कारण करोनामुळे अथवा नंतर येणारे आर्थिक संकट हे फार मोठे व खोलवर जखमा करणारे  असणार आहे. जे आम्ही सध्या लॉकडाऊनचे आर्थिक संकट आम्ही अनुभवतो आहोतच. या आर्थिक झळीत इतरांनाही दोन पैसे मिळवून कमी करता यावी अशी प्रामाणिक इच्छा आहे.

आम्ही आमच्या उत्पादनाच्या किमती या मागील सात वर्ष स्थिर ठेवल्या होत्या यापुढे दरवर्षी या किमती १ रू. यूनिट (लिटर, किलो, नग) प्रमाणे वाढवले होते. पण यात आम्ही Lock down Bumper Offer सुरू केलीच आहे. मग त्यात इच्छुक विक्रेत्यांना का सहभागी करून घेवू नये हा विचार प्रामुख्याने मनात आला. त्यामुळे आम्ही इच्छुक विक्रेत्यांना गच्चीवरची बाग गार्डेन केअर शॉपी सुरू करण्यासाठी (प्रथम येणार्यास प्राधान्य या तत्वावर ) आमंत्रीत करत आहोत. (पुढे वाचा)

इच्छुक विक्रेत्यांना आम्ही विक्रि करतो त्या किमतीतच विक्री करण्याची विनंती असेन. पण आपण यात स्थानिक उपलब्धता रक्कम (L.A.C – Local Availability Charges) तुमच्या सोयी नुसार आकारू शकता. तसेच घरपोहोच पोचवण्याचे चार्जेस (H.D.C-  Home delivery  Charges तुम्हाला ग्राहकाशी ठरवून आकारता येईल. (आमची उत्पादने इच्छुक विक्रेत्यांना काय किमतीने मिळेल  हे प्रत्यक्ष भेटीत सांगू. आमची उत्पादने आपल्या विक्री नुसार Gacchivarchi Baug Extension येथून घेवून जाणे बंधनकारक असेन.

जागा किती हवी?

पाऊस पाणी, ऊन लागणारी नाही असे छोटेसे शेड असावे. मांडणी असेलतरी उत्तम.. तुमचा पूर्वीपासून घरूनच काही विक्री होत असेन अशा मंडळीना प्राधान्य असेन. कारण हा जोडधंदा म्हणून करता येणार आहे.  आम्हाला Display वैगेरेची आवश्यकता नाही. ग्राहकांना उत्पादन वापरा विषयी शंका निरसन, माहिती, वैगेरे हवे असल्यास संदीप चव्हाण यांच्या व्दारे दिली जाईल. आम्ही दूरध्वनी व्दारे सपोर्ट करू. (पुढे वाचा)

तुमच्या शॉपीची जाहिरात अशी होणार…

आपल्या गच्चीवरची बाग शॉपीची जाहिरात आमच्या संकेतस्थळ, समाज माध्यमांव्दारे करणार आहोत. तसेच Google My Business वर तुमची गच्चीवरची बाग शॉपी लिंक केली जाईल.  तसेच आमच्याशी पूर्वीच जोडलेले किंवा नव्याने येणारे ग्राहक हे तुमच्या पर्यंत पोहचवण्यासाठी आम्ही प्रयत्न करू. शिवाय आमच्या व्दारे कचरा व्यवस्थापन, कौटुंबिक मार्गदर्शन कार्यशाळा, भाजीपाला सेटअप या विषयी काहीही सेवा पुरवायाचे असल्यास आमच्या व्दारे त्या पुरविल्या जातील. पण आपण संदर्भ मिळवून दिलेले ग्राहकांची मागणीची पूर्तता पूर्ण झाल्यावर आमच्या एकूण रकमेच्या ठराविक टक्केवारी इच्छुक विक्रेत्यांना अदा केली जाणार आहे.

आमच्या कडील उत्पादने हे घाऊक किमतीत (तुम्हाल जेवढे नग, लिटर, प्रति, किलो) विकत घेतल्या नंतर ग्राहकांकडूनच आपण स्वतःच त्याचे पेमेंट रिसिव्ह करू शकता. आम्ही फत्त मार्गदर्शक असू.. (पुढे वाचा)

जोड धंदा का म्हणून करावा.

येणार्या अनिश्चित काळासाठी होम डिलेव्हरीला प्राधान्य असणार आहे. गच्चीवरची बाग गार्डन केअर शॉपी सोबत तुमचा इतरकाही घरून चालणार्या उद्योगांना मदत होणार आहे.)  कृषी उद्योग असल्यामुळे कोणत्याही दुकान परवान्याची गरज नाही.)

आम्ही इच्छुक विक्रेत्या सोबत दिर्घकाळ व्यावसायिक नातं तयार करू इच्छितो. जे कायम पारदर्शकता विश्वास व नाविण्यतेवर अवलंबून असेन.

Order Now By submit Form

उत्पादनांची यादी

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

पंतगबाजी | पर्यावरण पुरक पतंग उत्सव | Environment kite Festival | मांजामुळे होणारे परिणाम | मराठी

पतंग आकाशात उडवणे ही आपल्या प्रत्येकाचीच हौस. पण प्लास्टिक मांजामुळे आकाश व जमीनीत होणारे प्रर्दुर्षण टाळावयाचे असेल तर नेमकं काय केलं पाहिजे ही सांगणारी विश्वास रेडिओ वरील मुलाखत…


Nashik : Plantation On Roof top Of building | Terrace Gardeing


घरीच फुलवा भाजीचा मळा I Terrace Farming Iअभिव्यक्ती I abhivyakti


Clean_ganesh_visarjan

कोणत्याही गोष्टीला दोन किनार असतात. त्याचे फायदे तोटे असतात. तोट्याचा तराजू थोडा जरी झुकता असला तरी फायद्याकडे पाहणे किंबहूना तोटा कसा भरून काढता येईल असे काही उपाय केले तर नक्कीच आपण कोणतीही गोष्ट उपयोगी, फायदेशीर व आनंदी करू शकतो. हे विवेचन अर्थातच सार्या गोष्टीना लागू होत असली तरी गणेश उत्सवामुळे तो अभ्यासणार आहोत. गणेश उत्सवाची उजवी बाजू आपल्या सर्वांना माहितच आहे.


#Clean_ganesh_visarjan #coir_collectionगणपती महाराष्ट्राचे अराध्य दैवत. समुद्राला भरती यावी नि उंचउंच लाटा किनार्यावरील लोकांना भिजवावं तसंच अगदी गणेश उत्सवाचे होते. गणेशभक्तांनी गणेशाच्या आगमनापर्यंत उत्साहात लाटामधे भक्तीरसानी न्हाऊन निघावं. खरं तर लोकमान्य टिळकांनी सुरू केलेला सार्वजनिक उत्सव आजही त्याच महत्व टिकवून आहे किंबहूना दिवसागणिक वाढत जाणार हे नक्कीच. कारण प्लॅट संस्कृतीत वर्षभर एकमेंकाना न भेटलेली मंडळी या दहा दिवासाच्या उत्सवामुळे भेटतात. चार गोष्टीची देवाण घेवाण होते.thumbnail.jpgकोणत्याही गोष्टीला दोन किनार असतात. त्याचे फायदे तोटे असतात. तोट्याचा तराजू थोडा जरी झुकता असला तरी फायद्याकडे पाहणे किंबहूना तोटा कसा भरून काढता येईल असे काही उपाय केले तर नक्कीच आपण कोणतीही गोष्ट उपयोगी, फायदेशीर व आनंदी करू शकतो. हे विवेचन अर्थातच सार्या गोष्टीना लागू होत असली तरी गणेश उत्सवामुळे तो अभ्यासणार आहोत. गणेश उत्सवाची उजवी बाजू आपल्या सर्वांना माहितच आहे. पण डावी बाजूची प्रकर्षाने जाणवणारी गोष्ट म्हणजे अनंत चतुर्दशीचा ऊतू जाणारा उत्साह, गर्दी, कचरा निर्मिती.. व दुसर्या दिवशी तो कचरा उचलण्यासाठी भिडलेले प्रशासन व सफाई बांधव…तर आपण या उत्सवाची डावी बाजू जी आहे तिची थोडी पण प्रत्येकाने काळजी घेतली तर आपला उत्सव पर्यावरण पुरक होऊ शकतो. गणेश विर्सजन हे पर्यावरण पुरक व्हावे म्हणून गच्चीवरची बाग, नाशिक तर्फे मागील वर्षी नारळाच्या शेंड्या संकलन करण्याचा कार्यक्रम केला होता.नाशिक येथील गोदावरी नदीच्या काठावरील सोमेश्वर धबधबा येथे प्रचंड गर्दीने गणेश भक्त गणेश विसर्जन करण्यासाठी येतात. गणेशाची आरती झाली की नारळ फोडले जाते. बरेचदा अनवधानाने नारळशेंड्या तेथेच ठेवून ( काही मंडळी आमच्याकडे आणून देत होते) देत. आम्ही प्रत्येकाच्या पायाजवळून त्याचे संकलन करत होते. मागील वर्षी तीन लोकांनी मिळून २ ट्रॅक्टर एवढ्या नारळाच्या शेंड्या गोळ्या केल्या होतो. नाशिक महानगर पालिकेच्या आरोग्याधिकार्यांनी आमचं कौतुकही केलं होते.अर्थातच या शेंड्या शहरी परसबाग फुलवण्यासाठी उपयोग करतो. ( नारळ शेंड्यांचा उपयोग हा भाजीपाल्याचे वाफे किंवा कुंड्यामध्ये तळाशी भरल्या जातात. कोकोपीठ वापरत नाही. कारण हे एकतर दक्षिण भारतातून येते. व त्याचा केवळ seedling साठी उपयोग होतो.)तर या वर्षी नारळ शेंड्या गोळ्या करण्याचा हा उपक्रम आम्ही या वेळेस पाच ठिकाणी व स्टेप फाऊंडेशन, नाशिक या संस्थेच्या मदतीने राबवणार आहोत.या वर्षी १२ संप्टेबंर या दिवशी अनंत चतुर्थी आहे. १२ सप्टेंबर व १३ सप्टेंबर १९ या दोनही दिवशी नारळ शेंड्या गोळा करण्यात येणार आहेत. नाशिक येथील गंगापूर रोडवर ४ ठिकाणी ( गंगापूर गावातील अमरधाम, बालाजी मंदीर येथील धबधबा, सोमेश्वर व नवश्या गणपती) व त्र्यंबक रोड वरील एका ठिकाणी ( पपया नर्सरी जवळील नंदीनी पूल) येथे नारळ शेंड्या जमा करण्यात येणार आहे. आम्हाला खात्री आहे. या पाच ठिकाणाहून जवळपास १० ट्रॅक्टर नारळ शेंड्या गोळ्या होतील.याठी श्रमदान, वस्तूदान, समयदान व अर्थदान व एकलव्याचा अंगठा ( जो सोशल मीडियावर प्रचार प्रसारासाठी हवाय) स्वंयसेवक, कचरा वेचक महिला, समन्वयक असतील त्यांच्या कडे आपण नारळ शेंड्या द्याव्यात ही विनंती आहे. त्यासाठी आपण एका वेगळ्या पिशवीत दहाही दिवसाच्या व विसर्जनाच्या दिवशी नारळ फोडल्यानंतरच्या शेंड्या जमा करून आमच्याकडे द्याव्यात. कृपया त्यात नासलेले नारळ, प्रसाद, खोबर्याचा प्रसाद, प्लास्टिक, निर्माल्य देवू नये. या सार्यासाठी म.न.पा.ची वेगळी घंटागाडी असणार आहे. आम्हाला खात्री आहे हा लेख व आमची विनंती नाशिक करांपर्यंत पोहचवाल.संस्थांची माहिती व दान देण्याविषयीचे सविस्तर पोस्टमध्ये दिलेच आहे. ति आपण काळजीने वाचावलच.. Share पण करा… सविस्तर माहितीची PDF file पहा…sandeep Chavan, http://www.gacchivarchibaug.in8087475242

Needs to equipments/ funds


vertical garden 1 1 (1098)संदीप चव्हाण, नाशिक, महाराष्ट्र में रहते है। पिछले चार साल से गारबेज टू गार्डन तंत्र को लेकर नाशिक में जहर से मुक्त सब्जिया और बागवानी बनाने के लिए लोगोंको प्रेरीत करते है। उनका सपना है की लोग अपने छोटी छोटी कौशिसे व्दारा जहर मुक्त सब्जिया घरपर ही उंगाये, पर्यावरण का खयाल रखे और निसर्ग के साथ जुडे रहे। इसलिए खेती की जरूरू नही है। शहर में जो भी जगह उपलब्ध है जैसे की (पंराडा, टेरेस, बाल्कनी, विंडो) उसीमें उपलब्ध नैसर्गिक संसाधनो (किचन वेस्ट, सुखे पत्ते,)  के साथ और जो भी उपलब्ध वस्तूंए में बागवानी करने के लिए प्रेरीत करते है। आज शहर में डंपीग ग्रांऊड की समस्या बढ रही है। अगर लोगों ने इस तरह किचन वेस्ट का जगह ही पर उसका सुखाकर इस्तेमाल किया तो डंपीग ग्रांऊड की समस्या नही रहेगी। और यह एक कारगर व आसान तरीका है। किचन वेस्ट का कंपोस्टिंग बनाने की कोई जरूरी नही.. ऐसा उनका कहना है। खाद बनाना यह प्राकृतिक के खिलाफ है और उसमें समय का गवाना है यह उनका मानना है।

इसलिए वह पिछले १२ साल से प्रयत्न कर कर रहे है। इस प्रयत्नों के पिछले चार साल में अपने परिवार के लिए उपजिवाका का माध्यम बनाया है। उनके साथ उनका परिवार और दो लोगों को भी रोजगार की प्राप्ती होती है।

जहर मुक्त खेती की आज बहूत जरूरी है। इसके बारे में लोगों को जागृत करना और निसर्ग के प्रती उनका सहयोग लेना जरूरी समजते है। इसलिए उन्होंने एक देशी नस्ल की गाय पाली है। उसीके गोमुत्र और गोबर से टेरेस फार्मिंग में उपयोग करते है।  इस काम को गती मिलने के लिए लंबे प्रयोसो के बाद एक चार पैयावाली गाडी खरेदी है। उसीसे थोडा आसानी हो गयी है। लेकीन यह सब कर्जा है। और कुछ कुछ करना है। उसके लिए और कर्जा मिलना मुश्किल है। और उनके सपने की कडी में कुछ साधनों की कमतरता है। अगर निचे नमुद कियें हुंए साधन का जुगाड हो जाता है तो  में पर्यावरण के क्षेत्र में लोगोंका और बडी मात्रा में सहयोग ले सकत है। और अपनी सिंमेंट की निस्तेज वंसुधरा को हरे हरे रंग के कुछ रंग भरना चाहते है।

  • Petrol Shredder machine 65000/- छत पर बागवानी के लिए 80 % बायोमास ( नारियल के छिलके, गन्ने का छिलके, पेड पौध्दे के पत्ते, सुका हुआ किचन वेस्ट और 20%  मिट्टी और खाद का उपयोग करते है। उपरोक्त मशीन व्दारा जो भि बायोमास लोगोव्दारा फेका या जलाया जाता है। उनको क्रश करके उपयोग कर सकते है। इससे दो फायदे है। एक  कम जगह में जादा से जादा संग्रहीत कर सकते है। और ट्रान्सपोर्ट के लिए सुविधा होगी।
  • किताब प्रकाशन 75000/- अब गच्चीवरची बाग ( टेरेस फार्मिंग) ये किताब की व्दितीय आवृत्ती प्रकाशीत करना चाहते है। जो स्वः एक प्रशिक्षण पुस्तिका की तरह होगी। ताकी इसे पढकर इच्छुक लोंग अपने घरपे ही किताब पढकर छत पर बागवानी कर सकते है। इससे पर्यावरण के क्षेत्र में बढा काम खडा रह सकता है।
  • बफींग machine 10000/- मंदीर से जमा किए नारियल के कठीण कवच से मैं किचेन्स बनाना चाहते है। कुछ चिंजे हातोसेही बनायी है इसमें बहोत सारा वक्त लग जाता है। उपरी मशीन अगर मिल गयी तो मैं कोकोनट शेल से अलग अलग चिंजे बना सकते है। जो पर्यावरण पुरक होगी। और स्थानिक महिलांए के लिए रोजगार की प्राप्ती होगी।

Total amt: 150000/-(1.5 lakh)

उनके कार्यपर युट्यूब पर एक फिल्म है उसे हर रोज २५० लोग देखते है। इसी विषय में मैने लोकसत्ता इस वर्तमान पत्र में एक साल कॉलम लिखा है। इसी काम की विविध माध्यमों व्दारो समाचार पत्र में जीवन परिचय प्रकाशित हुए है।

www.gacchivarchibaug.in

www.youtube.com

 

 

%d bloggers like this: