#news – Grow Organic

कृपया लेख वाचण्यासाठी थोडा वेळ द्या…

नमस्कार, मी संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक. आपल्याला माहितीच आहे की गच्चीवरची बाग हा पर्यावरण संवर्धन करणारा उपक्रम आहे. मी आपल्याला खास अशा एका विनंतीसाठी हा लेख लिहीत आहे. कृपया थोडा वेळ काढून हा लेख शेवटपर्यंत वाचावा ही विनंती.

गच्चीवरची बाग नाशिक Grow, Guide, Build, Products, Sales N services या पाच विभागात काम करत आहे. (सध्या कोव्हीड १९ मुळे फक्त क्रं दोनचं काम Guide जोरात सुरू आहेत) तर लोकांना विविध माध्यमांव्दारे मार्गदर्शन करणे, त्यांचे शंका निरसन करणे, त्यांना घरी भाजीपाला उगवण्यासाठी व कचरा व्यवस्थापनासाठी प्रेरीत करणे हे काम सुरवातीपासूनच करत आहोत. पुढेही करत राहणार आहे.

विविध सोशल मिडीयावर लोकांना शिक्षित करण्याचा प्रयत्न करत आहोत. या माध्यमात You Tube हे व्यासपिठ सुध्दा येते. गच्चीवरची बाग विषयी काम सुरू झाले तेव्हां या माध्यमांकडे दुर्लक्ष झाले. अर्थात त्यातले काही कळत नाही, ते अवघड आहे, तांत्रिक साधनांची गरज असते. या मुळे त्यावर गच्चीवरची बाग विषयी व्हिडीओ टाकणे टाळत होतो. पण कोव्हीड १९ मुळे हाताशी वेळ मिळाला. तसेच जे टाळायचे होते ते करावेच लागले. म्हणजे यू ट्यूब चॅनलवर फिल्म विषयी शिकत, सवरत ते माध्मय लोकांपुढे न्यावे लागले. कारण लेख लिहणे हे सोपे व यात हातखंडा असला तरी लिखाण हे माध्यम सर्वांनाच आवडते असे नाही. पण यूट्यूब हे माध्यम सर्वांनाच आवडते.

या माध्यमाचे वैशिष्ट्य म्हणजे जितके लोक व्हिडीओ पाहतील त्यातून थेंब थेंब पैसे साचून पैशाच्या रूपात परतावा मिळतो. ( खरं तर पैशा पेक्षा ही प्रक्रिया एकदाची पूर्ण करणे गरजेचे आहे)आम्ही या माध्यमांवर काम करायला सुरवात केली. कारण यातून गच्चीवरची बाग या पर्यावरणीय उपक्रमाला आर्थिक हातभार लागेल म्हणून जानेवारी २०२१ पासून पूर्ण क्षमतेने सुरवात केली. आता या कामाला नऊ महिने पूर्ण होताहेत.

या माध्यमातून पैसे मिळवायचे असतील तर काही अटी असतात. एक हजार सब्जक्राईबर पूर्ण होणे. तो आम्ही नुकताच पूर्ण केलाय. दुसरी अट असते. चार हजार तास पूर्ण करणे. त्यातील फक्त नऊ महिण्यात दीड हजार तास पूर्ण झाले आहे. येत्या शंभर दिवसात म्हणजे ३१ डिंसेंबर २०२१ पर्यंत अडीच हजार तास पूर्ण करायचे आहेत.

आणि त्यासाठी तुमची रोजच मदत लागणार आहे. कारण हे तीन महिण्यात पूर्ण झाले नाही तर पुन्हा नव्याने सुरवात करावी लागणार. आणि हे फार टफ वर्क आहे. त्यासाठी पुन्हा वेळ मिळणे कधीच शक्य होणार नाही.

हे अडीच हजार तास पूर्ण करण्यासाठी आपली पुढील प्रमाणे मदत हवी.

या यूट्यूब चॅनेलचे सब्सक्राईब्रर वाढीसाठी याचे सदसत्व घेणे.

Home Grow vegetable Services गच्चीवरची बाग, नाशिक व्दारे प्रकाशीत झालेले अथवा तुमच्या पर्यंत आलेले व्हिडीओ जास्तीत जास्त शेअर करणे,

व्हिडीओ खाली आपल्या प्रतिक्रिया देणे. (चांगली वाईट काही चालेल पण मनापासून द्या)

बरीच मडळी व्हाट्स अपवर प्रतिक्रिया नोदंवतात.

या माध्यमांतून मिळणारी मदत ही पुढील कामासाठी वापरण्यात येणार आहे.

ई पुस्तके प्रिंन्ट स्वरूपात प्रकाशीत करणे
http://www.organic-vegetable –terrace-garden.com हे संकेतस्थळाचा खर्च (डोमेन नेम, होस्ट प्लेस, वाय फाय इ. खर्च भागवणे.) वर्षभऱाचा खर्च २५ हजार ईतका आहे. तो आताच्या परिस्थिती पुढे नेणे अवघड खूपच अवघड झाले आहे.
फिल्म बनवण्यासाठी सध्या मित्राचा मोबाईल व कॅमेरा वापरतोय. तो स्वतःचा घेणे
एडिटिंग साठी लागमारे फिल्ममोरा सॉफ्टवेअर विकत घेणे.
ई पुस्तके प्रिंन्ट स्वरूपात प्रकाशीत करणे
http://www.organic-vegetable –terrace-garden.com हे संकेतस्थळाचा खर्च (डोमेन नेम, होस्ट प्लेस, वाय फाय इ. खर्च भागवणे.) वर्षभऱाचा खर्च २५ हजार ईतका आहे. तो आताच्या परिस्थिती पुढे नेणे अवघड खूपच अवघड झाले आहे. पण हे संकेतस्थळ लोकांच्या पसंतीला उतरले आहे. तसेच खर्या अर्थाने मार्गदर्शक ठरत आहे.
फिल्म बनवण्यासाठी सध्या मित्राचा मोबाईल व कॅमेरा वापरतोय. तो स्वतःचा घेणे
एडिटिंग साठी लागमारे फिल्ममोरा सॉफ्टवेअर विकत घेणे.

गच्चीवरची बाग हा व्यावसायिकरित्या जरी चालवत असलो तरी त्यामागील खरे काम लोकांना शिक्षित करणे हाच आहे. व ते निशुल्क करत आहोत. खर ती आमची खाज (पॅशन) आहे. तिला जिवंत ठेवण्यासाठी प्लीज लेखात सांगितल्या प्रमाणे आमचा चॅनेल जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत पोहचवा. हे फक्त ३१ डिंसेबंर २०२१ पर्यतंच करायचे आहे.

हे आता नाही तर कधीच होणार नाही. आणि आम्ही पण या माध्यमांवर पुन्हा काम करणार नाही असे ठरवले आहे. कारण यात तन,मन, धन सारेच गुंतवले आहे. याहून जास्त गुंतवणूक आता होणार नाही. कारण वाढत्या वयात दृष्टी अधू होत चाललीय. तासन तास संगणकावर बसणे त्रासदायक होत आहे.

तेव्हां हे सारे तुमच्या प्रत्येकाच्या हातात आहे.

कारण हे पर्यावऱण संवर्धनाचे काम आहे. कृपया लेखात सांगीतल्या प्रमाणे मदत करावी. किमान हा लेख तरी इतरांपर्यत पोहचवा. ही कळकळीची विनंती.

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

तुम्हाला माहित आहे का लेख माला…. लेख क्रं. 1-2

घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,, आपले महानगर नाशिक आवृत्तीतील गच्चीवरची बाग विषयी … लेखमाला…

घंटो का ग्यान मिनंटो मे मिल जाए तो.. तो बात बन जांए,, असे आपले ब्रिद्र वाक्य आहे. ते खरंही आहे. आज काल वेळ कुणाकडे आहे. ग्रंथोपजिवी होण्यापेक्षा शब्दोजिवी होण्यात आपण धन्यता मानतो. त वरून तपेलं समजणारी आताची आपली आधुनिक माकडांची जमात. खूप काही हातातून निसटून चाललय. पण हरकत नाही. या धावपळीच्या युगातही आपल्याला थोड्या शब्दामधे बाग बगीचा, कचरा व्यवस्थापन, आरोग्य, पर्यावरण या विषयी समर्पक शब्दात समजून सांगण्यासाठी येत आहे अनोखी लेखमाला. वाचत रहा आपले महानगर, नाशिक जिल्हा पानांवर

Other Videos

ऑसम ! घरच्या भाज्यांची चव म्हणजे ऑसम ! पहा संपूर्ण व्हिडीओ

Gachchivarchi-baug success story

sandip-chavan-gachchivarchi-baug-nashik

Gachchivarchi-baug success story

शहरी शेतीच्या प्रसारासाठी आयुष्य झोकून दिलेला तरुण

एखादा धनसंपन्न असलेला मनुष्य आजारपणाला कंटाळलेला, अंथरुणावर खिळलेला असेल आणि त्याला विचारलं की खरी संपत्ती कोणती तर तो निशंकपणाने सांगेल की, आरोग्य हीच खरी संपदा आहे. “आरोग्यम् धनसंपदा”. आरोग्य चांगले असेल तर धन संपत्तीत वाढ होईल. आधुनिक युगात माणूस हा आनंद व सुखाच्या शोधात असतो. सुखासाठी साधन, संपत्ती मिळवण्यासाठी धडपड करतो. तो पैशाने श्रीमंत, स्थिर होतोही, पण आपले अनमोल असे आरोग्य गमावून बसतो. ना खाण्यापिण्याकडे लक्ष, ना रोजच्या व्यायामाकडे. त्यातच आपण खात असलेले अन्न ही रसायनं टाकून पिकवलेलं असेल तर “थाली में जहर”च!

शेतीचं जसं जस यांत्रिकीकरण होऊ लागलं तसतसं अन्नधान्य पिकवण्यासाठी रासायनिक खते व रासायनिक कीटकनाशंकाचा वापर वाढू लागला. ज्या भाकरीच्या श्वाश्वतीत तो धडपडू लागला. त्या विषारी भाकरीनेच त्याचा घास कधी घेतला हे त्याच त्यालाच कळलं नाही. कधी ऐकले नाहीत असे आजार व त्याला जोगोजागी कर्करोग होऊ लागले. बरं हे मानव प्राण्यापुरतच मर्यादित राहिलं नाही, तर जल, जंगल, जमीन, पशू, पक्षी यांनाही मारक होऊ लागलं. त्यातच वाढत्या शहरीकरणामुळे डंपिंग ग्रांऊड वाढू लागलेत.

माणसं शहरात नाही तर कचर्‍याच्या कुंडीत राहू लागलेत असे म्हटले तरी चालेल. यावर उपाय काय? यावर असा उपाय पाहिजे, जो लोकांना मनापासून पटला पाहिजे. त्यात लोकांचा सहभाग वाढला पाहिजे. नुसता सहभाग नाही. तनमनधन देवून तो सहभाग घेता आला पाहिजे. हे शक्य आहे का? हो शक्य आहे. ही गोष्ट आहे नाशिकच्या तरुणांची, फक्त गोष्ट नाही, तर उद्योगारंभातील एका टप्यावरची. यशोगाथा ‘स्मार्ट उदयोजक’च्या वाचकांसाठी.

gachchivarchi-baug2

आमीर खान निर्मित ‘सत्यमेव जयते’ या कार्यक्रमात शेतीमध्ये रसायनांचा वाढता वापर व त्याचे दुष्परिणाम यावर एक भाग होता. या भागातून प्रेरणा घेत नाशिकच्या संदीप चव्हाण यांनी आपली शेतीची, निसर्गाची, कचरा व्यवस्थापनाची आवड व छंदाचे रूपांतर उद्योगात करून व्यवसायाची मुहर्तमेढ रोवली. उद्योगाचं नाव ठेवलं ‘गच्चीवरची बाग’.

गाव मागच्या पिढीतच सुटलं होतं, पण गावाची, शेतीची ओढ कायमच. त्यातच आयुष्याच्या एका टप्प्यावर जाणवलं की आपल्याला शहरातील व त्यातल्या त्यात माध्यमांतील नोकरीपेक्षा शेतीत आवड जास्त आहे. नोकरीत एक तप पूर्ण झालं होतं, पण त्यातील हेवदावे, स्पर्धा कधीच संपणारी नव्हती व हे सारे रात्रदिवंस कष्ट हे नेमके कुणासाठी हा यक्ष प्रश्न उभा राहिला आणि एक दिवस नोकरीला राम राम ठोकला.

आपल्याला आयुष्यात नेमकं काय करायचं याचा विचार केला. तेव्हा लक्षात आलं की आपल्याला निसर्गाची खूप आवड आहे. शेती केली पाहिजे. त्यातच पुणे, मुंबई, नाशिकात कचरा वेचणार्‍यांचा प्रश्न ऐरणीवर होता. नाशिकचे डंपिंग ग्रांऊडही एकदा पालथ घालून झालं. त्यातून आपला ओला कचरा आजपासून फेकायचा नाही असा मनाशी निश्चय करून वैयक्तिक पातळीवर विविध प्रयोग पूर्वीच सुरू झाले होते. या कचर्‍याचं काहीतरी करू म्हणून केलेली सुरुवातच यशस्वीतेत होत गेली. विविध प्रयोगांना हाती यश लागलं आणि त्यातून सुरू झाला गच्चीवरची बागेचा प्रयोग.

विदेशी पाहुण्यांना ‘गच्चीवरची बाग’ समजावून देताना संदीप चव्हाण

बाजारातून काहीही विकत आणायचं नाही. हे विकत आणणंच खरं तर शेतकर्‍याला व शेतीला संपवत आहे, या निष्कर्षापर्यंत पोहोचलेला अभ्यास आता प्रत्यक्ष कृतीत आणण्याची वेळ होती. ती सिद्ध झालीसुद्धा. ‘गारबेज टू गार्डन’ अशी संकल्पना घेवून घरच्या घरीच रसायनमुक्त भाजीपाला कसा पिकवायचा या विषयी प्रयोग यशस्वी झाले. या अनुभवातून ‘गच्चीवरची बाग’ हे पुस्तकही प्रकाशीत झालं.

पुस्तकाला चांगला प्रतिसाद मिळाला. ही गोष्ट आहे २०१४ मधली. विविध वर्तमानपत्रांव्दारे नाशिकमधे जागृती झाली. आता तर सोशल मीडियामुळे याला चांगला प्रतिसाद मिळतोय. उदयोजकतेचे धडे वाचताना एक गोष्ट कळली की एखादा व्यवसाय व्यवसाय म्हणून साकारताना तो १ हजार दिवस चालवून पाहावा. जमला, टिकला तर तो अंगाखांद्यावर खेळवावा. झालंही तेच पहिली तीन वर्षं याला चांगला प्रतिसाद मिळाला.

हे फक्त त्यांच्याशी चर्चा करताना समजून येते. तर अशा अनुभवाधारावर गच्चीवरची बाग हे पुस्तक प्रकाशीत झालं. अशा अनुभवाआधारीत पुस्तक विक्रीतून घरोघरी पे कंन्सलटंसी सुरू झाली. कंन्सलटंसीतून २० टक्के माती व ८० टक्के पालापाचोळातून भाजापाल्याची बाग फुलूवून देण्याचे काम सुरू झाले. त्यातून नैसर्गिक खते, गोपालन, त्याआधारित कीटकनियंत्रके यांची निर्मिती सुरू झाली व सुरू झाला आवडीच्या उद्योगाच्या शिडात हवा भरण्याचं काम.

gachchivarchi-baug6

३१ मार्च २०१९ ला ‘गच्चीवरची बाग’ला सहा वर्ष पूर्ण झाली. सातव्या वर्षात पदार्पण झालंय. एकाट्याच्या खांद्यावर पेलण्याचं उद्योग धनुष्य आता सात जणांच्या खाद्यांवर वाटलं गेलंय. ताफ्यात आता छोटा हत्ती आहे. देशी गाय आहे आणि हे सारं करण्यासाटी छोटी हक्काची जागा आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे अनुभावाचं ज्ञान, जे अक्षय्य आहे. थायलंड, झिम्बांव्बे या देशातील विषमुक्त शेती, किचन गार्डनसोबत भारतातील विविध शेती प्रयोगांचाही प्रत्यक्ष भेटीतून अभ्यास करत या संकल्पनेचा पाया रचला गेला. घरच्या बागेत पिकवलेल्या भाज्यांतून, आलेल्या अनुभावतून ‘गच्चीवरची बाग’ पुस्तकाची पहिली आवृत्ती संपून दुसरी आवृत्ती प्रकाशीत झालीय.

सोबत “तुम्हाला माहीत आहे का?” या दुसर्‍या पुस्तकाचीही जोरदार विक्री सुरू आहे. “तुम्हाला माहित आहे का?” हे पुस्तक म्हणजे संदीप चव्हाण यांनी गच्चीवरची बाग या विषयावर घेतलेल्या कार्यशाळांमध्ये सांगितलेलं आरोग्य, पर्यावरण, कचरा व्यवस्थापन या विषयीचे मुद्दे संकलित करण्यात आले आहेत. हे पुस्तक वाचतांना तर आपण त्यांची कार्यशाळाच अनुभवत आहोत असे वाटते. जे वाचकांसाठी आय ओपनींग ठरावं.

संदीप चव्हाण यांनी नाशिकमध्ये पाचशे घरांत भाजीपाला पिकवण्याचे काम सुरू केले आहे. दहा हजारांपेक्षा अधिक लोकांना बाग फुलवण्यास प्रेरीत केले आहे व तितकीच लोक रोज संपर्कात असतात. बाग-कचरा व्यवस्थापनाविषयी प्रश्न विचारतात. त्यांच्या कामाची विविध दृकश्राव्य तसेच मुद्रित माध्यमांनी त्यांच्या कार्याची दखल तर घेतली आहे. सध्या www.gacchivarchibaug.in व www.organic-vegetable-terrace-garden.com अशी दोन संकेतस्थळे आहेत. यावर आपण नक्कीच भेट देवून अधिक माहिती जाणून घेवू शकता व त्यांच्या संपर्कात राहू शकता.

साभारः मूळ लेख वाचण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा…

============================================================================पालापाचोळा, किचन वेस्ट, चला फुलवूया बगीचा बेस्ट. घरच्या घरी फुलवा भाजीपाल्याचा मळा… घरच्या घरी भाजीपाल्याची बाग फुलवण्यासाठी वाचणीय, उपयुक्त, संग्रही ठेवावं, वाढदिवसाला भेट द्यावी अशी गच्चीवरची बाग पुस्तिका… २४० रू. बाय पोस्ट घरपोहोच… 9850569644

============================================================================

लेखाच्या आरंभी असलेले स्वलिखीत, स्वअनुभवीत, स्वः चिंतीत असलेल्या बागबगीचा, आरोग्य, पर्यावरण, कचरा व्यवस्थापन संदर्भातील मोजक्या समर्पक शव्दातीत, बागप्रेमीनी फेसबूकवर लाईक्स केलेल्या मराठी- हिंदी भाषेतील डोळे उघडणार्या व कृतीला प्रवृत्त करणार्या ६३६ बोधपर वाक्यांचा संग्रह असलेले तुम्हाला माहित आहे का? पुस्तक. फक्त २०० रू. ( पोस्ट खर्चासहित)

========================================================================

https://organic-vegetable-terrace-garden.business.site/

How to grow garden…

Picture with name 44.jpg

बाग कशी फुलवावी…

बाग म्हटली की त्यासाठी जागा, रोप फुलवण्यासाठी कुंड्या व भरण पोषणासाठी साहित्य हे गरजेचे असते.

बरेचदा आपण ते सारेच खर्चिक बाब म्हणून ते टाळत असतो. पण म्हणतात ना.. इच्छा तेथे मार्ग.. उपलब्ध जागेत, उपलब्ध वस्तूत व उपलब्ध नैसर्गिक संसाधनात फुलांची, शोभेच्या झाडांची अगदी भाजीपाल्याची बाग फुलवता येते. बाजारात कुंड्याचे असंख्य प्रकारात म्हणजे सिमेंट, माती, प्लास्टिक, बॅग्ज स्वरूपात उपलब्ध आहेत.

तसेच विविध आकारात गोल, चौकोनी, आयताकृती, लांबोळक्या स्वरूपात उपलब्ध होतात. जागेच्या उपलब्धतेनुसार हॅंगीग, भिंतीवर(व्हर्टीकल) मांडणी करता येईल यानुसारही उपलब्ध होतात. कुंड्यासाठी खत, कोकोपीठही उपलब्ध असते. यापैकी आपण निवड करता येते.

पण ही झाली खर्चिक बाब. खर्च जरूर करावा पण गरजेनुसार, आवडीनुसार. पण कमी खर्चातही आपल्याला सहजतेने उपलब्ध जागेनुसार घरात, घराच्या आवतीभोवती. विंडो ग्रील, हालच्या खिडकीत, किचन समोरील खिडकी, पायरी, टेबल यावर सुध्दा बाग फुलवता येते.

कुंड्या म्हणून शितपेयाची बाटली, दुधाची पिशवी, लेडीज पर्स, नारळाची कंरवटी, छोट्या नर्सरी बॅग्ज अगदी जे जे मिळेत की ज्यात बिया, रोपं रूजतील वाढतील, अशा साहित्याचा कल्पकतेने वापर करता येतो. शेवटी कुंडीतील रोप हे किती सुंदर वाढलय, हिरवगार आहे यावरून कुंडीची शोभा वाढते.

बरेचदा माती, खत कुठुन आणावयाचे हा प्रश्न असतो. अगदी शुन्य मातीतही आपण बाग फुलवू शकतो. पण त्यासाठी आपल्याला थोड्या पेशन्सची, धिराची गरज असते. माती थोडीफार म्हणजे कुंडीच्या आकारमानाच्या २० टक्के माती उपलब्ध असेन तरी चालते. माती ही शक्यतो लाल रंगाची असावी. काळी माती असेन तर त्यात मुरूम, लाल माती, वाळू मिश्त्रीत करता येते.

कुंडी कशी भरावीः एक फूट उंचीची कुंडी कशी भरावी यासाठी पुढील प्रमाणे प्रमाण देत आहे. ते कुंडीच्या उंचीनुसार बदलू शकतो. कुंडीला खाली तळाशी पाण्याचा निचरा होण्यासाठी भोकं असावीत. त्यावर नारळाच्या शेंड्याच्या चार इंचाचा थर द्यावा, त्यावर वाळवलेले किचन वेस्ट (प्रि-कुक्ड म्हणजे भाज्याची सालं, काड्या), पालापाचोळा यांचा आठ इंच थर द्यावा. त्यावर खत मिश्त्रीत मातीचा दोन इंच थर टाकावा. एकादे झाडं लावावयाचे असल्यास कुंडी दिलेल्या प्रमाणे अर्धी भरून त्यात हुंडीतील झाडं मधोमध लावावे त्याभोवती सुका कचरा भरून वरून २ इंच मातीचा थर दयाव. पाणी मोजके द्यावे, पाणी जास्त दिल्याने कुंडीतील आवश्यक घटक वाहून जातात.

कालांतराने कुंडीतील झाडं रिपोटींग करण्याची गरज असते. वरील प्रमाणे भरलेल्या कुंडीतील माती ही भुसभूशीत, रवाळ, वजनाला हलकी पण उत्पादक असते. याच मातीचा पुन्हा वापर करून आपण दोन ते तीन कुंड्या पून्हा वरील प्रमाणे भरू शकतो.

बागेसाठी खत म्हणून घरच्या घरी कंपोस्टींग करता येते. आपल्याकडे कचरा किती निर्माण होतो, त्यासाठी जागा किती उपलब्ध आहे. यानुसारही बाजारात किंवा घरच्या घरी कंपोस्टीग सेटअप तयार करता येतात. अगदी माठ, जूनी बादली, टब, कापडी पिशवी, बास्केट ही वापरता येते. फक्त त्याचं विज्ञान, त्यामागील तंत्र, मंत्र शिकून शिकून घेणं गरजेचे आहे. अगदीच जमलं नाही तर त्याला वाळवून कुंडयामधे भरण पोषण म्हणून त्याचा वापर करता येतो.

आपल्याला जसे नास्ता, जेवणात विविध प्रकारचे घटक लागतात. तसेच झाडांना पोषणासाठी केवळ एकच प्रकारचे खत वापरून चालत नाही. त्यातही विविधता असावी, उदाः शेणखत, गांडूळखत, लिंबोळी खत, राख, खरकटे पाणी, गोमुत्र, जिवामृत, खरकट्या अन्नाचे फंरमेंट केलेले पाणी अशी विविधता आपल्याला साधता येते.

आणल्या कुंड्या, भरली माती व खत की झाडे जगतात असे मुळीच नाही. आपल्याला त्यासाठी अभ्यासाची गरज असते. त्यासाठी अनुभवी लोकांशी बोलावं, इंटरनेटवरही मराठीतही बरीच माहिती, युट्यूबवर व्हीडीओ उपलब्ध आहेत. हा अभ्यास रोज थोडा थोडा करावा व त्याला सरावाची जोड दिल्यास आपल्याला बाग फुलवता येते. यातील महत्वाचे शिकण्याचे का असा प्रश्न स्वतःला विचारावा, उदाः एकादे झाडं चांगले का वाढले, अचानक का पिवळे पडेले, पाणी जास्त झाले की कमी झाले. झाडांना उन, सावली किती आवश्यक आहे. असे प्रश्न विचारल्यास घरात थोडी चर्चा केल्यास त्यातून स्वतःला बरेच काही शिकता येते. एकादे झाडं, हे कशापासून उगवतं म्हणजे बियापासून, फांद्यापासून की कंदापासून याचाही अभ्यास गरजेचा असतो. अर्थात तो रोजच्या निरीक्षणातून आपल्याला साध्य होतो.

बागेची निगा राखण्यासाठी मी रासायनिक खतांचा, फवारणीचा वापर शक्यतो टाळावा. त्यासाठी आपल्या पारंपरिक उग्र वासाच्या पदार्थापासून कीड नियंत्रक तयार करेन, उदाः दही पाणी, लसून पेस्ट पाणी, हिंग पाणी, गोमुत्र पाणी याची फवारणी ही दर सात ते पंधरा दिवसांनी करावी. म्हणजे कीड ही दूर राहते. अगदीच जमले नाही तर हातात धरता येईल अशा एक लिटरच्या पंपात पाण्याचा फवारणी केली तरी झाडे ही धूळमुक्त होतात. त्यांची प्रकाश संश्लेषंणाची प्रक्रीया उत्तम होते. झाडे ही स्वतःचे अन्न स्वतःत तयार करतात. व झाडे निरोगी राहण्यास मदत होते.

घरात, खिडकीत छोटं छोटं झाडं लागवड करता येतात. त्यात शोभेची झाडे, निवडूंग कमी पाणी, कमी सुर्यप्रकाश, यावर जगणारी, प्राणवायू देणारी झाडे निवड करता येतात. दोन महिने फुलं देणारी फुलं झाडं तसेच घच्या घरी, कोथंबिर, मेथी, पुदीना, अळूची पाने अशी सहज येणारी पालेभाजी लागवड करता येते.

झाडांच्या सहवासात वेळ जातो. डोळ्यांना सुखवतं, मन शांती देतं, थकवा घालवत. समाधान पावतं. निसर्गाच्या सानिध्यात, सहवासात बरच काही शिकता येते. आपल्याला छोट्याश्या प्रयत्नांनी वाढत्या प्रदुर्षणावर मात करता येते.

=============================================================

IMG_20181114_190053_227

पालापाचोळा, किचन वेस्ट, चला फुलवूया बगीचा बेस्ट. घरच्या घरी फुलवा भाजीपाल्याचा मळा… घरच्या घरी भाजीपाल्याची बाग फुलवण्यासाठी वाचणीय, उपयुक्त, संग्रही ठेवावं, वाढदिवसाला भेट द्यावी अशी गच्चीवरची बाग पुस्तिका… २४० रू. बाय पोस्ट घरपोहोच… 9850569644

============================================================

संदीप चव्हाण, गच्चीवरची बाग, नाशिक.

www.gacchivarchibaug.in 9850569644 /808747524

लेखावरून १५ जून १९ रोजी प्रकाशीत झालेली बातमी…

4 FB sakal news 15 06 19 edited.jpg

Terrace gardens with organic farming a fad

“The popularity of terrace gardens has drastically increased these days.”

By -TNN Gayatri Deshmukh

vertical garden 1 1 (18).JPG

Terrace gardens with organic farming a fad

Terrace gardens are the next big thing in Nashik. With people aiming to not only beautify their place but also spread the message of organic farming, this has caught the fancy of most Nashikiites.

https://www.youtube.com/watch?v=XofsoOHZq_c&list=PLURpksVkbZ3Ry6mDrS9YDXeirQJE0fwFU&index=5&t=7s

Thirty-four-year-old Sandeep Chavan has made a 150 sq feet terrace garden at his place and focuses on organic farming. He even gets visitors who take his advice on farming. “One can easily grow the basic vegetables like cauliflower, brinjal, tomatoes, leafy vegetables on their terraces. I also guide people on making organic fertilizers at home without spending much time. Awareness about organic vegetables is also increasing among people,” said Chavan.There are several people like Chavan who have made terrace gardens a fad in the city. Ranjani Gehani, a retired banker, has been nurturing her terrace garden for the last couple of years. She said, “We have now got a professional to help us with our terrace garden. We dry the kitchen waste and make fertilizers out of it. About four days a week, we eat the vegetables which grow in our terrace garden. I am quite proud of the aloe vera plants growing in our garden. I even grow herbs like lemon grass and mint and make herbal tea from it.”

https://www.youtube.com/watch?v=R-lLuBcXPyk

In fact, the concept of terrace gardens has become so strong that most people looking to buy a place are looking for a bigger terrace to accommodate a terrace garden. Vikram Matlani, a banker, is a case in point. “I rejected a few places because they did not have a terrace. I want to develop a terrace garden as it is essential to have the presence of trees and plants around us.”

“The popularity of terrace gardens has drastically increased these days.”

Terrace gardens are also looked upon as a psychological need of people. Dr Supriya

Aagashe, a clinical psychologist said, “People are advised to talk to trees. I have my own terrace garden the fertilizers for which I make out of vermiculture. The response to the demos of terrace gardens has also gone up considerably.”

Terrace gardens are also proving to be beneficial for the improving the environment. A translator and writer by profession Vandana Atre, said, “I have a terrace garden for the past seven years. It is an amazing feeling to see birds make nests in your terrace gardens.”

http://www.gacchivarchibaug.in 9850569644

Nashik resident maintains his own mini vegetable market

“What is Swacch Bharat abhiyaan? We take garbage from our area and dump it somewhere else or we burn it which causes pollution. Instead we must use it in this way for producing something. I hardly buy any vegetables. My family eats chemical-free food daily,” Sandeep added.

| Chitra Rajguru | Edited by: Vinaya Patil

terrace1

A Nashik resident has developed a unique terrace garden where he produces organic vegetables.

Sandeep Chavan, with minimal investment, claims to get maximum benefit from his garden. He uses bio-waste as feritliser for his garden and all the used plastic bottles as containers for some tiny plants. Sandeep uses just 2 kg of sand for growing the vegetables. He uses foliage, coconut extract and solid kitchen waste in place of sand. All these materials, he said, has high capacity to hold water.

Sandeep informed iamin that he does not buy any fertiliser for his plants, he himself produces it. “I collect sugarcane extract, coconut extract, liquid kitchen waste, and earthworms in a big drum which has an opening at its base. By adding liquid kitchen waste daily for a period of six months, I produce a liquid fertiliser,” Sandeep said.

He grows different types of vegetables like brinjals, tomatoes, chillies, pumpkins, onions, coriander, curry leaves and much more. He has also created a Facebook group, where he regularly posts about his garden and thus encourages others to follow suit.